استارت‌آپ چینی «وی‌راید» (WeRide)، که در زمینه خودروهای خودران فعالیت می‌کند، دو سال پیش با استفاده از نسل چهارم شبکه ارتباطات بی‌سیم (4G) آزمایش «رانندگی از راه دور» را انجام داد.
نتیجه این آزمایش چنگی به دل نمی‌زد: حداکثر سرعت خودرو در شرایط ایمن تنها 5 کیلومتر در ساعت بود.
چیزی نگذشت که «چاینا یونیکام» (China Unicom) از اپراتورهای دولتی چین، به وی‌راید پیشنهاد کرد فناوری خودروهای بدون‌راننده‌اش را به شبکه نسل پنجم، موسوم به 5G، منتقل کند. در عرض یک ماه، دوازده آنتن 5G در «جزیره بیولوژی گوانگجو» محل استقرار وی‌راید نصب شد و حداکثر سرعت ایمن خودروهای این کمپانی به 30 تا 40 کیلومتر در ساعت افزایش یافت.
اگرچه هدف وی‌راید انتقال راننده‌ها را از داخل ماشین به یک اتاق کنترل از راه دور نیست، اما در صورتی که سامانه‌های نصب‌شده روی خودروهای خودران نتوانند به رویدادهای غیرمنتظره‌ی جاد
ه‌ای واکنش نشان بدهند، سرعت بالای ارتباط در شبکه 5G برای حل این مشکل، حیاتی خواهد بود. اکنون که چین به دنبال تقویت زیرساخت‌های فناوری و دیجیتالی‌سازی اقتصادش با هدف کاهش پیامدهای شیوع کروناست، فناوری 5G با سرعت زیادی در سراسر این کشور در حال گسترش است.
طبق گزارش وزارت صنعت و فناوری اطلاعات چین، چاینا یونیکام، «چاینا موبایل» (China Mobile) و «چاینا تلکام» (China Telecom)، که مجموعاً 6/1 میلیارد مشترک موبایلی در این کشور دارند، تا پایان ماه مارس امسال حدود 200,000 آنتن 5G نصب کرده‌اند؛ اگرچه هدف اولیه آن‌ها نصب 500,000 آنتن بود. انتظار می‌رود فناوری 5G طیف گسترده‌ای از صنایع، از آموزش آنلاین، سرگرمی، و درمان از راه دور گرفته تا دورکاری، پخش زنده و تجارت الکترونیکی را متحول کند.
علاوه بر وی‌راید، کمپانی‌های دیگر چینی هم به دنبال استفاده از 5G برای برقراری ارتباطات از نوع «سلولی، خودرو-با-همه‌چیز» (cellular vehicle-to-everything – C-V2X) هستند. هدف از این نوع ارتباط که روی بستر اپراتورها انجام می‌گیرد، تبادل اطلاعات میان خودرو با عابران پیاده و زیرساخت‌های ارتباطی جاده‌ای (از جمله علائم ترافیکی) با هدف افزایش ایمنی جاده‌ای و بهینه‌سازی جریان ترافیکی است. «بَیدو» (Baidu) غول فناوری چین، می‌گوید بزرگ‌ترین منطقه آزمایشی رانندگی خودران و ارتباط «سلولی، خودرو-با-همه‌چیز» را در پکن دارد و قراردادهایی را هم برای ساختن این‌گونه مناطق در شهرهای دیگر چین از جمله چونگ‌چینگ، یانگ‌جوان (در استان شانشی) و هِفِی در استان آنهوی منعقد کرده است.
اگرچه کارشناسان معتقدند 5G به خودی خود برای ساخت خودروهای خودران ضرورت ندارد، اما این فناوری را به عنوان مکمل سامانه‌های داخلی خودروها مفید می‌دانند. خودروهای خودران امروزی، سنسورهای قوی و پردازنده‌های رایانه‌ای قدرتمندی دارند، اما مطالعات صنعتی در چین (کشوری که در 5G پیشتاز است)، روی این نکته تأکید دارند که استفاده از 5G برای ارتباط و پردازش، می‌تواند هزینه استفاده از سامانه‌های گران‌قیمت روی خودروها را کاهش دهد. به علاوه، 5G به عنوان یک لایه ایمنی اضافی نیز کاربرد دارد.
استفاده از 5G و ارتباطات مبتنی بر اپراتور در حوزه خودروهای خودران تا اندازه‌ای «ماهیت چینی» دارد. اگرچه اروپا هم رفته‌رفته مدل چینی را در پیش می‌گیرد، اما خودروهای خودران در آمریکا برای ارتباط با محیط اطراف، همچنان از روش «ارتباطات کوتاه‌برد اختصاصی» (dedicated short-range communication – DSRC) استفاده می‌کنند. این فناوری که به جای اپراتورهای ارتباطاتی، از دستگاه‌های وای‌فای استفاده می‌کند، تا شعاع 1000 متری را پوشش می‌دهد و تأخیر ارتباطات در آن 30 میلی‌ثانیه است. این در حالی است که سامانه‌های ارتباطاتی مبتنی بر اپراتور و فناوری 5G، بیش از 1000 متر بُرد دارند و تأخیر آن‌ها کم‌تر از 4 میلی‌ثانیه است.
فناوری خودروهای خودران در حال حاضر می‌تواند در محیط‌های بسته ترافیکی با مسیرهای معین (مثلاً در معادن)، در مسیرهای انحصاری، یا در بزرگ‌راه‌هایی که رانندگی در آن‌ها به پیچیدگی مرکز شهر نیست، کاربرد داشته باشد، اما برای تحقق کامل رؤیای خودران کردن خودروها باید زیرساخت‌های شهری، از طراحی جاده گرفته تا علائم کنار جاده، نیز باید متحول شود. این‌جاست که عامل دیگر برتری چین خودنمایی می‌کند: دولت.
«دان وانگ» تحلیلگر «واحد اطلاعات اکونومیست» شاخه تحقیق و تحلیل روزنامه انگلیسی «اکونومیست» می‌گوید: «دولت‌ها در آمریکا و اروپا قادر نیستند زیرساخت‌های 5G را در مقیاس ملی ایجاد کنند. چین بهترین کاندید احتمالی در جهان برای ایجاد اولین سامانه ترافیکی هوشمند مبتنی بر اپراتور است، زیرا دولت این کشور منابع موردنیاز برای گردهم آوردن کمپانی‌های خودرویی، اپراتورها و زیرساخت‌سازان را دارد.»
حتی دولت چین هم برای ایجاد زیرساخت‌های لازم در سطح ملی به زمان و بودجه هنگفتی نیاز دارد. به عنوان نمونه، وزارت صنعت و فناوری اطلاعات چین پیش از این اعلام کرد هدفش تا پایان سال 2020 گسترش پوشش 5G به 300 شهر در چین است. به علاوه، برای هماهنگ کردن این شبکه با ارتباطات خودرویی زمان بیش‌تری هم لازم است. طبق برخی تخمین‌ها، تنها برای ساخت 10 میلیون آنتن 5G و پوشش سراسری چین، حدود 2 تریلیون یوان (5/282 میلیارد دلار) بودجه نیز لازم است.
طبق پیش‌بینی‌های خوش‌بینانه، خودروهای خودران تا سال 2030 در چین به صورت گسترده کاربرد خواهند داشت. بهترین راه‌حل برای تحقق این هدف، احتمالاً ترکیبی از روش‌های آمریکایی و چینی، یعنی ارتباط مستقیم خودروها با محیط و ارتباط بر بستر اپراتورها، خواهد بود. کارشناسان این صنعت پیش‌بینی می‌کنند، با وجود نقش روزافزون 5G در حوزه خودروهای خودران در چین، غول‌های این کشور تحقیق و سرمایه‌گذاری روی سامانه‌های داخلی خودروها را نیز ادامه خواهند داد.
وی‌راید اگرچه تا کنون از نتایج آزمایش‌هایش راضی است و هم در چین و هم در آمریکا خودروهای با خودرانی «سطح 4» تولید می‌کند، اما باز هم قصد ندارد فرمان خودروهایش را به رایانه‌هایی بسپارد که برای پردازش به بسترهای ابری متکی هستند؛ حتی از این اطلاعات با فناوری 5G تبادل شوند. خودرانی سطح 4 یعنی خودرو توانایی پیمودن مسیر به طور کاملاً خودران را دارد و فقط در برخی شرایط نیاز به دخالت انسانی پیدا می‌کند.