خروج دانشگاه‌های چین از رتبه‌بندی‌های جهانی

ردپای جهانی چین در حوزه تحقیقات برجسته است و رشد چشم‌گیر سالیانه داشته و به طور متوسط بزرگ‌ترین تولیدکننده مقالات علمی در آسیاست.

انصراف دانشگاه معتبر رنمین چین و سایر مؤسسات این کشور از شرکت در رده‌بندی بین‌المللی دانشگاه‌های جهان با حمایت قوی داخلی همراه شده است. این تصمیم نشان از عدم پذیرش استانداردهای تعریف شده از سوی نظام‌های رده‌بندی خارجی دارد و در عین حال چین به دنبال گسترش دانشگاه‌هایی با ویژگی چینی و در ردیف جهانی است.

رسانه‌های چین این تصمیم را نشان از اقتدار و شهامت دانشگاه‌های این کشور و آموزش و فرهنگ آن می‌دانند.

رنمین یک دانشگاه تحقیقاتی عمومی است که در حوزه علوم انسانی و اجتماعی شناخته شده است.

این تصمیم پس از سخنرانی شی جین پینگ اتخاذ شد. وی در صحبت‌های خود از دانشگاه‌های چین خواسته بود که به جای پیروی کورکورانه از دیگران و کپی روش‌ها و استانداردهای خارجی، یک مسیر جدید روشن کنند.

علاوه بر رنمین، دانشگاه‌های نانجینگ و لانزو نیز از رده‌بندی‌های بین‌المللی خارج شده‌اند و رتبه‌بندی جهانی را هدف توسعه خود نمی‌دانند.

برخی از برجسته‌ترین رتبه‌بندی‌های بین‌المللی دانشگاه‌های برتر جهان که در چین وجود دارد عبارت‌اند از: رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهانی QS، رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهانی Times Higher Education (THE)، US News و بهترین رده‌بندی دانشگاه‌های جهانی World Report و رتبه‌بندی آکادمیک دانشگاه‌های جهان (ARWU) که به عنوان رتبه‌بندی شانگهای شناخته می‌شود.

هریک از این رده‌بندی‌ها بر اساس روش‌شناسی‌های مختلف انجام می‌شود. QS، US News و THE شهرت و اعتبار دانشگاه را بنا بر نظرسنجی‌های صنعتی در نظر می‌گیرند. اگرچه محیط آموزش و یادگیری برای دانشجویان یک عامل مهم محسوب می‌شود، اما تنها رده‌بندی THE این نکته را در نظر می‌گیرد.

این رده‌بندی‌ها تأثیر زیادی بر ثبت‌نام دانش جویان، جذب معلم و تخصیص منابع داشته‌اند؛ اما متخصصین آموزشی در چین معتقدند که رده‌بندی دانشگاهی یک مسئله جنجال برانگیز است که نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد و ارزیابی استانداردها تنها می‌تواند یک چارچوب فراهم کند چراکه که دانشگاه‌های برتر عملکردهای گوناگونی دارند. از سوی دیگر بسیار از این رده‌بندی‌ها از سوی شرکت‌های خصوصی خارجی و یا رسانه‌ای صورت می‌گیرد که با محیط آموزشی چین ناآشنا هستند. اکثر ارزیابی‌ها معیارهای متنوع و روش‌شناسی‌های پیچیده‌ای داشتند که افراد خارج از این صنعت ممکن است آن‌ها را درک نکنند و در نتیجه آن‌ها را اشتباه تفسیر کنند.

هیچ یک از این دانشگاه‌هایی که تصمیم به خروج از رده‌بندی‌های جهانی گرفته‌اند در فهرست، صد دانشگاه برتر دنیا از دید این رتبه‌بندی‌ها قرار ندارند و برترین جایگاه در میان دانشگاه‌های چین به دانشگاه‌های پکن و چینهوا تعلق دارد که رتبه شانزدهم در فهرست THE را کسب کرده و هر دو در پنجاه دانشگاه برتر سایر رتبه‌بندی‌ها هستند.

قابل ذکر است که این رتبه‌بندی‌ها به دانشگاه‌هایی که در آن فعالانه شرکت می‌کنند وابسته نیستند و بنابراین خروج این دانشگاه‌ها به معنی غیبت آن‌ها در فهرست‌های آینده نمی‌باشد.

سطح جهانی با ویژگی چینی

خروج از رده‌بندی‌های بین‌المللی به این معنی نیست که دانشگاه‌های چین باید ارزیابی‌ها را نادیده بگیرند بلکه باید معیارهای جامع‌تر و متنوع‌تری را ترویج بخشند و از آنجایی که دانشگاه‌های جهان به هم مرتبط هستند، چین نمی‌تواند یک سیستم ارزیابی برای خود در پشت درهای بسته ایجاد کند و برای ایجاد یک دانشگاه واقعی درجه یک باید فراتر از مرزهای ملی باشد.

دولت مرکزی چین در سال ۲۰۱۵ پروژه‌ای را برای ساخت دانشگاه‌های در سطح جهانی آغاز کرد و در آن به گروه‌هایی از دانشگاه‌های نخبه کشور برای توسعه متخصص در رشته‌های دانشگاهی خاص کمک مالی اعطا کرد. این طرح موجب شد تا جایگاه دانشگاه‌های چین در رده‌بندی‌های جهانی خصوصاً در زمینه حجم تحقیقات بهبود پیدا کند. چین در سال ۲۰۱۹ در زمینه مطالعات علمی پر استناد از ایالات‌متحده پیشی گرفت.

ردپای جهانی چین در حوزه تحقیقات برجسته است و رشد چشم‌گیر سالیانه داشته و به طور متوسط بزرگ‌ترین تولیدکننده مقالات علمی در آسیاست. این موضوع نشان از تأثیر سرمایه‌گذاری چشم‌گیر دولت در حوزه تحقیق و توسعه دارد.

وزرای چین در ماه فوریه ۲۰۲۲ طرحی ارائه کردند که در آن دانشگاه‌های این کشور به سطح جهانی دست یابند و در این طرح فهرست ۱۴۷ دانشگاه و بیش از ۳۰۰ رشته از علم و مهندسی یا علوم اجتماعی قرار داشت که باید به رتبه و سطح برتر دست یابند.

هدف از این طرح، گسترش استعدادهای کشور، افزایش رقابت‌پذیری بین‌المللی چین، رفع نیازهای استراتژیک ملی و تشویق تحقیقات بین رشته‌ای، افزایش سرمایه‌گذاری دولت در علم و موضوعات بین رشته‌ای عنوان شد.

پروژه جدید دولت نشان می‌دهد چین از جاه‌طلبی‌های خود برای به رسمیت شناخته شدن در سطح جهانی به عنوان یک مرکز آموزشی دست برنداشته است و تحولات اخیر حاکی از آن است که این کشور از رتبه‌بندی بین‌المللی به عنوان معیاری برای موفقیت دور می‌شود و در عوض هدف خود را تعیین استانداردهای مختص خود قرار داده است.

دانشگاه رنمین در سال ۲۰۲۰ مرکزی برای ارزیابی آموزش عالی با ویژگی‌های چینی و چشم‌انداز بین‌المللی تأسیس کرد و به سؤالاتی نظیر اینکه تعریف دانشگاه در سطح جهانی چیست و چگونه ارزیابی و ساخته می‌شود، پاسخ داده است. برای این منظور اشکال متعددی از برتری باید در نظر گرفته شود، از جمله محیط یادگیری و تدریس، برابری، مشارکت اجتماعی و حرفه‌ای فارغ‌التحصیلان و مشارکت در صنعت و تحقیقاتی که تنها با انتشارات، ثبت اختراع و پول اندازه‌گیری نمی‌شود، بلکه «تأثیر خاص» آن را نیز باید سنجید.

یک ارزیابی عملکرد ایدئال باید شامل تلاش یک دانشگاه برای افزودن ارزش به یک اجتماع خاص نیز بشود که این امری پیچیده است و نیاز به نوآوری‌های مداوم دارد و شاید تغییر دانشگاه‌های چین را بتوان نشانی از این هدف و اقدام دانست.

منبع: دفتر همکاری فناوری سفارت ایران در پکن

پایگاه خبری تحلیلی چین نگارچین نگار

خروج دانشگاه‌های چین از رتبه‌بندی‌های جهانی

خودکفایی چین در صنعت تراشه با معماری اختصاصی CPU

«یوان دیجیتال» چیست؟

پارک‌های صنعتی کلید موفقیت چین در رسیدن به سیاست کربن صفر

نگاه اندیشکده اسراییلی به روابط دفاعی ایران و چین

چین بستری برای همکاری بین‌المللی در زمینه مبانی علمی برای دانشمندان سراسر جهان ایجاد می‌کند

چرا برندهای خودروهای الکتریکی چینی می‌توانند در بازار آفریقا پیشتاز باشند؟

قوانین هوش مصنوعی در چین کدامند؟

سازنده چینی، باتری خودروی برقی با برد ۱۰۰۰ کیلومتر عرضه می‌کند

تلاش چینی‌ها برای ایجاد گونه‌ای برنج سالم‌تر و پرمحصول‌تر

نقش خدمات مالکیت فکری به حرکت خوداتکایی در علم و فناوری چین

سرمایه‌گذاران چینی به دنبال ورود به فضای فناوری آفریقا

خبرنامه انرژی‌های نو و تجدیدپذیر چیـن – اسفند ماه ۱۴۰۲

تحول در بزرگترین تولید کننده غلات چین با فناوری‌های جدید کشاورزی

کوچکترین و سبک وزن‌ترین دوربین عکاسی جهان با وزن ۱۷ گرم در چین ساخته شد