چین در حال برنامهریزی است تا صدها آزمایشگاه اصلی دولت را با اولویتهای فناوری کشور هماهنگ کند و یک برنامه 10 ساله را برای افزایش هزینههای تحقیقات علوم بنیادی اجرا کند، زیرا پکن آستینهای خود را برای رقابت با آمریکا در زمینه فناوری بالا زده است.
وزارت علوم و فناوری چین اعلام کرده که یک بازسازی سیستماتیک در آزمایشگاههای مهم ملی این کشور انجام میدهد و یک برنامه 10 ساله برای تقویت تحقیقات اساسی علمی کشور ارائه میکند.
وانگ ژیگانگ Wang Zhigang وزیر علوم و فناوری چین در این باره گفت: اولویتهای سال 2021 همچنین شامل بسیج یک سیستم در سراسر کشور برای دستیابی به موفقیت در زمینههای مهم تحقیقاتی و تشویق شرکتها برای ایفای نقش غالب در تحقیقات علوم و فناوری است.
اگرچه چین به طور فزایندهای توانایی فناوری خود را از فضا تا آبهای عمیق به نمایش میگذارد اما شی جین پینگ رئیسجمهور ناتوانی این کشور در تولید مؤلفههای اصلی فناوری پیشرفته را به عنوان نقطهضعف این کشور میداند.
هنگامی که چین آخرین برنامه پنجساله خود را در پایان سال گذشته منتشر کرد، برای اولین بار یک فصل به فناوری اختصاص یافته بود.
نیک مارو، مدیر بخش تجارت جهانی در واحد اطلاعات اکونومیست، میگوید: چین مدتها است که به طور خاموش به دنبال دستیابی به فناوری است، اما این که اکنون این موضوع به صراحت اعلام میشود قابل توجه است. چین در حال اتخاذ ارزیابی سختگیرانه و هوشیارانهتری نسبت به خطرات ژئوپلیتیکی فعلی است که به طور حتم بسیاری از سیاستهای دیجیتال آینده آن را پیش خواهد برد.
آزمایشگاههای تحت حمایت دولت که میتوانند پیشرفتهترین تحقیقات جهان را انجام دهند، بخش مهمی از تلاشهای کلی چین برای تقویت تواناییهای فناوری است. طبق آخرین اطلاعات، در پایان سال 2019، فقط 515 آزمایشگاه اصلی در چین در حال کار بود.
یک مانع توسعه آزمایشگاهها عدم اشتیاق شرکتهای چینی، بهویژه بخش خصوصی است. اکثر آزمایشگاههای مهم دولت چین در دانشگاهها، آکادمی علوم دولتی چین و شرکتهای دولتی فعال هستند.
طی دو سال گذشته چندین آزمایشگاه اصلی دولتی در میانه اختلافات فناوری چین و آمریکا گرفتار شدهاند. وزارت بازرگانی ایالات متحده در ژوئن سال گذشته موسسه معتبر فناوری هاربین (HIT) را به لیست سیاه خود اضافه کرد. HIT هفت آزمایشگاه اصلی را اداره میکند، از جمله یکی از آنها در حوزه رباتیک فعال است.
اما مارو معتقد است محدودیتهای ایالات متحده برای جلوگیری از توسعه چین فقط میتواند تا حد فعلی پیش برود، زیرا سیاستگذاران چینی و شرکتهای آمریکایی تلاش میکنند تا روزنههایی پیدا کنند.
رونق اقتصاد چین این امکان را برای این کشور فراهم کرده است که به طور مداوم هزینههای تحقیق و توسعه را افزایش دهد، اما هزینه تحقیق و توسعه آن به عنوان درصدی از تولید ناخالص داخلی هنوز از اقتصادهای پیشرفته مانند ایالات متحده و ژاپن عقب است.
با این حساب، مقامات چینی اقدامات جدی و گستردهای را برای سرمایهگذاری در تحقیقات اساسی انجام دادهاند و کاملاً درک کردهاند که ثمرات این سرمایهگذاری ممکن است مدتها طول بکشد.
مارو معتقد است که در بسیاری از زمینهها مانند ساخت مدار مجتمع (تراشه)، سرمایهگذاری این کشور به غیر از موارد قابل توجه اتلاف و تقلب، نتایج زیادی نداشته است. با این حال، او میگوید ما نباید چین را خصوصاً در بخشهایی که مزیت رقابتی دارد مثل امور مالی موبایلی یا بیگ دیتا کاملاً نادیده بگیریم.