دولت بایدن به تازگی از سرمایه گذاری ۷ میلیارد دلاری در هفت مرکز منطقه‌ای هیدروژن، برای شروع تجاری سازی «هیدروژن پاک» خبر داد. این علاوه بر یارانه قابل توجه یک دهه در قانون کاهش تورم برای تولیدکنندگان هیدروژن پاک است. آلمان نیز طی چند سال گذشته بودجه فدرال را به هیدروژن سبز اختصاص داده است، از جمله اخیراً حدود ۱۰ میلیارد دلار برای حمایت از ده‌ها پروژه الکترولیز و خط لوله اعطا کرده است.
با این حال، پکن تنها یک طرح توسعه هیدروژنی ۲۰۳۵ را منتشر کرده که قطعاً در مقیاس سیاست صنعتی که واشنگتن و برلین دنبال می‌کنند، ناچیز است. سه دلیل وجود دارد که پکن رویکرد “انتظار و مشاهده” را در حمایت از هیدروژن سبز اتخاذ کرده است.
دلیل اول: شور و شوق بخش خصوصی
هدف سرمایه دولتی معمولاً هموار کردن راه برای سرمایه خصوصی است که تمایلی به تحمل هزینه‌های اولیه ندارد. به عنوان مثال، آلمان امیدوار است که هر دلار یارانه هیدروژنی آن، تقریباً چهار دلار سرمایه‌گذاری خصوصی (۳۸ میلیارد دلار) در هیدروژن سبز ایجاد کند.
با این حال، در بازار چین، به نظر می‌رسد بخش خصوصی در زمینه هیدروژن در حال رقابت است. بین سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۲۱، بیش از ۱۲۰۰ شرکت هیدروژنی جدید ثبت نام کردند که سالانه نزدیک به ۱۸۰ درصد افزایش داشت (شکل ۱ را ببینید). به عنوان مثال، تعداد تولیدکنندگان الکترولیز از ۱۰ در سال ۲۰۲۰ به بیش از ۱۰۰ تولید کننده در سال ۲۰۲۲ رسید که بیش از ۶۰ درصد از محموله‌های الکترولیز جهانی را تشکیل می‌دهد.
علاقه روزافزون بخش خصوصی قبل از اینکه دولت مرکزی طرح بلندمدت هیدروژن خود را منتشر کند مشهود بود و نشان می‌داد سیاست گذاران در حال پیگیری و رسمیت بخشیدن به روندی بودند که قبلاً تحقق یافته بود. علاوه بر این، این هجوم به سمت هیدروژن نشانه‌هایی از ظرفیت مازاد تولید در حوزه الکترولیز را نشان می‌دهد، جایی که چین برای یافتن تقاضای خارجی در یک محیط خارجی که کمتر پذیرای صادراتش است، با مشکل بیشتری مواجه می‌شود.
باید منتظر ماند و دید آیا تقاضای داخلی کافی برای جذب ظرفیت مازاد وجود خواهد داشت یا خیر. پکن قبلاً این نمایش را دیده است و ممکن است بخواهد فعلاً در حاشیه بنشیند نه اینکه اشتباه ایجاد انگیزه بیشتر برای مازاد ظرفیت را تکرار کند.
دلیل دوم: ظرفیت اضافی زغال سنگ به معنای هیدروژن خاکستری بیشتر، نه سبز است
وقتی صحبت از ظرفیت مازاد شد، به نظر می‌رسد که بخش زغال سنگ چین با همین مشکل مواجه است. این را می‌توان در نرخ بهره‌برداری کم کارخانه‌های زغال‌سنگ، که به طور متوسط فقط ۵۳ درصد است، مشاهده کرد، که به این معنی است که بسیاری از آنها با ضرر کار می‌کنند. با این حال، به دلیل عوامل مختلف، از جمله اولویت‌بندی پکن برای امنیت انرژی از سال ۲۰۲۱، چین درگیر تولید بی‌سابقه نیروگاه‌های زغال سنگ بوده است.
تنها در سال ۲۰۲۲، ۱۰۶ گیگاوات پروژه جدید برق زغال سنگ یا معادل دو نیروگاه بزرگ در هفته تصویب شد. در حال حاضر، در مجموع ۲۴۳ گیگاوات نیروگاه زغال سنگ یا در دست ساخت هستند یا مجوز آن داده شده است، که می‌تواند ظرف چند سال آینده ظرفیت زغال سنگ نصب شده چین را یک سوم افزایش دهد.
Figure 2. Beijing Approved Two Coal Plants a Week in 2022
این افزایش بی‌سابقه تنها باعث تشدید فشار بر شرکت‌های بزرگ زغال سنگ چین مانند Huaneng، Datang و Huadian خواهد شد که از سال ۲۰۲۱ سودآور بوده‌اند. یکی از راه‌های حفظ نرخ بهره‌برداری بخش زغال‌سنگ، استفاده از هیدروژن خاکستری است که ممکن است به کاهش برخی از فشارهای مالی پیش روی شرکت‌ها کمک کند.
بنابراین، جای تعجب نیست که پکن در مورد هیدروژن به طور کلی رنگ‌ها را نادیده می‌گیرد، زیرا هیدروژن خاکستری هم نیازهای هیدروژنی چین را برآورده می‌کند و هم به بخش انرژی زغال‌سنگ، که هنوز هم تأثیر زیادی بر سیاست انرژی دارد، سود می‌رساند. این بدان معناست که پکن چندان مشتاق ارائه یارانه مستقیم به هیدروژن سبز در کوتاه مدت نیست، زیرا باید تمام ظرفیت اضافی زغال سنگ را به کار گیرد.
دلیل سوم: اجازه دهید شرکت‌های دولتی و دولت‌های محلی ابتدا آب‌ها را آزمایش کنند
چین ممکن است در تولید الکترولیز پیشرو باشد، اما در زیرساخت‌های خط لوله کمبود دارد. به عنوان مثال، چین تنها ۱۰۰ کیلومتر خط لوله هیدروژن در حال بهره برداری دارد در حالی که ۲۶۰۰ کیلومتر در ایالات متحده و ۲۰۰۰ کیلومتر در اتحادیه اروپا است. وقتی صحبت از کاربردهای پایین دستی مانند وسایل نقلیه الکتریکی سلول سوختی می‌شود، به نظر می‌رسد چین نیز از ژاپن و کره جنوبی عقب است.
برای پکن غیرممکن است که به همه بخش‌های صنعت، به ویژه بخشی که آینده آن نامشخص است، یارانه بدهد. علاوه بر این، با توجه به هزینه‌هایی که پکن برای رسیدگی به چالش‌های جدی در اقتصاد به آن نیاز دارد، در حال حاضر تصمیم عاقلانه‌ای نیست که از این صنعت نوپا حمایت شود. درعوض، به نظر می‌رسد پکن به شرکت‌های بزرگ نفتی دولتی مانند سینوپک اجازه می‌دهد آب‌ها را با سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بزرگ هیدروژن سبز و ساخت زیرساخت‌ها آزمایش کنند.
اینکه رویکرد چین به هیدروژن سبز چقدر طول خواهد کشید، هنوز مشخص نیست. اما اقدامات ایالات متحده و آلمان به سمت هیدروژن سبز ممکن است زنگ هشداری برای پکن باشد و سرمایه گذاری بخش خصوصی برای ایجاد رشد قابل توجه در این صنعت جدید و پرهزینه ضروری است، اما کافی نیست.
منبع: macropolo