دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین به عنوان تصمیم گیر اصلی این کشور بتازگی سیاستهای جدید جمعیتی چین را که به زوجها اجازه میدهد سه فرزند داشته باشند ابلاغ کرد سیاستی که به نظر میرسد برای حفظ جایگاه اقتصادی و سیاسی چین در جهان تصویب شده است.
حزب کمونیست چین به ریاست «شی جین پینگ» این سیاست را در تلاش برای افزایش زاد و ولد و جلوگیری از کاهش قدرت اقتصادی چین اجرا می کند با این حال مفسران نگران ضرورت حمایت کافی از والدین به منظور تامین هزینه های فرزندآوری است.
این اقدام پنج سال پس از آن صورت گرفت که حزب کمونیست چین یک سیاست تاریخی که اکثر زوجین را فقط به یک فرزند محدود می کرد، لغو کرد این سیاست منجر به دهه ها سقط جنین و در نهایت افزایش تعداد پسران نسبت به دختران در این کشور شد.
دفتر سیاسی حزب کمونیست چین در مصوبه سیاست های جدید جمعیتی اعلام کرده است دولت به این نتیجه رسیده است که باید برای ترویج ازدواج و ارزش های خانوادگی در بین جوانان در سن ازدواج، آموزش های لازم ارائه شود این مصوبه می افزاید مشوق های مالیاتی و مسکن نیز برای زوج هایی که خواهان فرزندآوری هستند در دستور کار قرار خواهد گرفت.
از جمله اقدامات حمایتی برنامه ریزی شده توسط دولت می توان به بهبود مراقبت های قبل از زایمان و پس از زایمان، خدمات مراقبت از کودکان و کاهش هزینه های تحصیل برای خانواده ها اشاره کرد با این حال تا کنون جزییات مربوط به این مصوبه از جمله اینکه این مشوق ها چه موارد دیگری هستند اعلام نشده است.
نرخ باروری چین در سال ۲۰۲۰ در حدود ۱.۳ کودک به ازای هر زن در مقایسه با ۲.۱ کودک به ازای هر زن برای حفظ فعلی جمعیت است رقمی که نشان می دهد چین اگر بخواهد جمعیت کنونی را حفظ کند باید مشوق های فرزنداوری اعمال کند.
مشکلات اقتصادی مانع پیش روی خانوادهها
تربیت بچه ها در چین کاری پرهزینه است والدین برای تامین هزینه های تحصیل حتی یک کودک نیز باید مشکلات زیادی را تحمل کنند در حالی که مدارس دولتی تا دهمین سال آموزش اجباری شهریه نمی گیرند اما آنها به طور فزایندهای دریافت کمک هزینه از والدین به اسامی مختلفی مانند پرداخت هزینه های غذا و فعالیت های فوق برنامه را شروع کردهاند.
گزارش ها حاکی است در کنار مسایل اقتصادی، علائم دیگری وجود دارد که نشان می دهد بسیاری از کسانی که با کارهای ذهنی، جسمی و عاطفی فرزندآوری و تربیت فزندان درگیر هستند ممکن است به راحتی برای حل مشکلات جمعیت کشور قدم برندارند که بالا بودن هزینه ها یکی از مهمترین این دلایل است.
بر اساس یک نظرسنجی که خبرگزاری شینهوا در بستر شبکه های اجتماعی انجام داده است از مجموع ۳۱ هزار شرکت کننده ۲۹ هزار تن گفتهاند که تمایلی به فرزندآوری ندارند.
مداخله دولت، خوب یا بد
با این حال کارشناسان می گویند همانگونه که مداخله دولت برای اعمال محدودیت در فرزنداوری نادرست است تکلیف دولت به فرزنداوری نیز مشکل ساز است، «ژانگ» از محققان حوزه جمعیت شناسی چین در این ارتباط می گوید: تحمیل محدودیت برای تولد در گذشته اشتباه بود و تشویق برای تولد بیشتر امروز نیز به همان اندازه اشتباه است وقتی یک اقتصاد به سطح معینی توسعه یابد، جمعیت به طور طبیعی شروع تنظیم می کند.
ژانگ گفت: نرخ زاد و ولد در جاهای دیگر از جمله تایوان و کانادا در حال کاهش است، اما دولت دخالت نمی کند در واقع، برخی از کشورهای پیشرفته برای دستیابی به افزایش نرخ زاد و ولد نیازی به مداخله ندارند، زیرا آنها خدمات پزشکی و آموزشی رایگان ارائه می دهند.
حمایتهای دولتی
دولت چین اگرچه جزییات مصوبه اخیر را منتشر نکرده است اما گفته است با اصلاح سیاست های تولد، زوجینی که مایل به داشتن سه فرزند هستند مورد اقدامات حمایتی قرار می گیرند. این مصوبه ساختار جمعیت چین را بهبود می بخشد.
دیگر اقدامات پیشنهاد شده از سوی دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین برای مبارزه با پیری جمعیت، به تعویق انداختن سن بازنشستگی، ارایه برنامه های آموزشی ازدواج و ارزش های خانوادگی در جوانان است.
در این بیانیه آمده است: اصلاحاتی نیز در خدمات مراقبت از کودک، مرخصی زایمان و بیمه تولد کودک انجام خواهد شد.
تمدید سن بازنشستگی
شینهوا گزارش کرده است سیاست های جدید فرزنداوری همزمان با اجرای برنامه هایی برای به تأخیر انداختن سن بازنشستگی است بر اساس این طرح افراد باید در ۶۵ سالگی بازنشسته شوند این رقم پیش از این ۶۰ سال بود.
این اقدام در حالی صورت می گیرد که نگرانی ها در مورد چگونگی تامین بودجه حقوق بازنشستگی تعداد زیاد سالمندان توسط جمعیت در سن کار کاهش می یابد به طوری که واکنش ها به این سیاست در بستر رسانه های اجتماعی زیاد بوده است.
تصمیمی دیر هنگام یا به موقع
عدهای هم معتقدند تصمیم غافلگیرانه چین برای اجازه دادن به فرزند سوم به همه زوجین، ممکن است خیلی دیر باشد تا بتواند نرخ زاد و ولد و کاهش نیروی کار در کشور را تغییر دهد.
اقتصاددانان و جمعیت شناسان می گویند مقامات به طیف وسیعی از سیاست های حمایتی در زمینه مراقبت از کودکان و اقدامات برای مهار هزینه های تحصیلات عالی و مسکن نیاز دارند تا این امر برای زوجین امکان گسترش خانواده را فراهم کند.
از سوی دیگر عدهای دیگر معتقد هستند با توجه به روند کاهش جمعیت در آینده، لازم بود چین چنین تصمیمی را اتخاذ کند زیرا کاهش جمعیت می تواند قدرت اقتصادی و همچنین سیاسی چین در عرصه بینالملل را حفظ کند.