به گزارش ساوت چاینا مورنینگ پست، البته هنوز تلاش و سرمایه‌گذاری زیادی برای افزایش راندمان، کاهش هزینه‌ها و بالا بردن مقیاس کار لازم است تا این سوخت کاملا پاک از نظر تجاری مقرون به صرفه شود.
هیدروژن سبز یا کم‌کربن چیست؟
هیدروژن فراوان‌ترین عنصر شیمیایی جهان و گازی بی‌رنگ، بی‌بو و بسیار قابل‌اشتعال است.
در سال ۲۰۲۲ حدود ۹۸ درصد هیدروژن جهان از سوخت‌های فسیلی )عمدتا گاز طبیعی( و از طریق واکنش‌های شیمیایی با بخار تولید شده که کربن بسیار زیادی آزاد می‌کند.
هیدروژن خودش هنگام سوختن هیچ نوع گاز گلخانه‌ای ایجاد نمی‌کند؛ ولی اگر از تجهیزات گران‌قیمت جداسازی و ذخیره‌سازی کربن استفاده نکنیم، هر تن هیدروژن تولید شده از گاز طبیعی موجب انتشار ۱۰ تا ۱۴ کیلوگرم دی‌اکسید کربن می‌شود که به همین خاطر به آن «هیدروژن خاکستری» می‌گویند. در صورت استفاده از این تجهیزات و جلوگیری از انتشار گازهای گلخانه‌ای، «هیدروژن آبی» به دست می‌آید.
اما ۲ درصد دیگر هیدروژن در سال ۲۰۲۲ با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و از راه تجزیه آب به هیدروژن و اکسیژن (فرایند الکترولیز) تولید شده است که آن را «هیدروژن سبز» می‌نامند.
هم‌اکنون از هیدروژن در خودروهای سلول سوختی (به‌ویژه اتوبوس و کامیون) استفاده می‌شود. ولی در اغلب بازارها این نوع خودرو به خاطر هزینه بالا و حضور رقیب قدرتمندی به نام باتری هنوز در مقیاس انبوه به کار گرفته نشده است.
چین به لطف یارانه‌های دولتی سخاوتمندانه، در زمینه خودروهای سنگین هیدروژنی پیشتاز است و بیش از ۹۵ درصد کامیون‌ها و ۸۵ درصد اتوبوس‌های سلول سوختی جهان را دارد. در زمینه خودروهای سواری سلول سوختی کره جنوبی رتبه اول را به خود اختصاص داده و بیش از ۵۰ درصد کل این نوع خودروها در این کشور تردد می‌کنند.
در کشتی‌رانی هم می‌توان از هیدروژن سبز استفاده کرد، ولی دو محصول دیگر که با کمک آن تولید می‌شوند، یعنی آمونیاک و متانول، به دلیل برخی مزایا در زمینه ذخیره‌سازی و حمل و نقل، طرفداران بیشتری دارند.
سایر بخش‌هایی که چشم‌انداز روشنی برای استفاده از هیدروژن دارند شامل صنایع فولادی، تولید کود و هوانوردی هستند، اما برای این کار به تغییراتی اساسی در فرایندهای تولید و تجهیزات نیاز خواهند داشت.
تولید فولاد با هیدروژن در مقایسه با زغال سنگ به انرژی بسیار کمتری احتیاج دارد چون دمای لازم برای «احیا» یا حذف اکسیژن از سنگ آهن کمتر می‌شود.
چین در حال حاضر بزرگ‌ترین انتشار دهنده گازهای گلخانه‌ای و همچنین بزرگ‌ترین مصرف کننده زغال سنگ و تولید کننده فولاد، آمونیاک، خودرو و کشتی جهان است؛ و هیدروژن سبز می‌تواند تا حد زیادی انتشار گازهای گلخانه‌ای این کشور را کاهش دهد.
تراکتور بدون سرنشین ۵G+ هیدروژنی در سیزدهمین نمایشگاه سرمایه‌گذاری و تجارت ماطقه مرکزی چین، چانگشا، استان هونان
مزایا و چالش‌های چین در تولید هیدروژن سبز
مناطق بادخیز و آفتابی شمال، شمال شرق و شمال غرب چین برای نصب تاسیسات تولید هیدروژن سبز ایده‌آل هستند.
ولی ماهیت متغیر و ناپایدار انرژی بادی و خورشیدی باعث شده است که چالش‌های فنی مهمی در برابر سازندگان دستگاه‌های الکترولیز و تولید کنندگان هیدروژن سبز وجود داشته باشد. همچنین تحقیقات بیشتری برای کاهش هزینه‌های تولید هیدروژن لازم است.
کاهش هزینه‌های ذخیره‌سازی و حمل و نقل هیدروژن سبز هم اهمیت فراوانی دارد، چون مناطق تولید انرژی‌های تجدیدپذیر چین هزاران کیلومتر با مناطقی که از نظر اقتصادی توسعه‌یافته هستند و بیشتر خودروهای هیدروژنی در آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد، فاصله دارند.
مهم‌ترین پروژه‌های آزمایشی هیدروژن سبز در چین
طبق آمار پورتال newenergy.org.cn بیش از ۳۰ پروژه بزرگ‌مقیاس هیدروژن سبز در مراحل مختلف اعم از تصویب، احداث یا تکمیل شده، با مجموع سرمایه‌گذاری ۲۶۰ میلیارد یوان (۹/۳۵ میلیارد دلار) در چین وجود دارد.
ساینوپک در اواسط سال ۲۰۲۳ بزرگ‌ترین مرکز تولید هیدروژن سبز با انرژی خورشیدی کشور را با هزینه تقریبی ۳ میلیارد یوان در شمال غربی منطقه خودمختار سین‌کیانگ تکمیل کرد که انتظار می‌رود در سه ماهه چهارم سال آینده ظرفیت تولید سالانه آن به ۲۰ هزار تن برسد.
در ماه مارس هم گروه هوادیان، از بزرگ‌ترین تولید کنندگان برق چین، پروژه هیدروژن سبز خود را در منطقه خودمختار مغولستان داخلی با ظرفیت سالانه ۷۸۰۰ تن افتتاح نمود که می‌تواند سوخت هزار خودروی سنگین سلول سوختی را تامین کند.
ماکتی از موتور هواپیمای ZEROe ایرباس که با سلول سوختی هیدروژنی کار می‌کند، کنفرانس ویواتک پاریس، ۲۴ می
دیدگاه سرمایه‌گذاران چیست؟
کاربرد هیدروژن سبز هنوز با موانع فنی، زیرساختی و اقتصادی مواجه است، ولی یک فناوری بالغ محسوب می‌شود که می‌تواند بخشی از راهبرد کربن‌خنثی را شکل دهد و سیاست‌های تشویقی دولت چین هم باعث علاقه‌مندی شرکت‌های خصوصی در هنگ کنگ و آسیا- اقیانوسیه شده است.
به گفته کارشناسان، پیش‌نیاز موفقیت تجاری هیدروژن سبز بالا بردن مقیاس و کاهش هزینه انرژی‌های تجدیدپذیری است که برای تولید آن به کار می‌روند.
منبع: scmp