چگونه چین زیرساخت‌هایش را برای تحکیم قدرت نظامی در امتداد مرزها توسعه می‌دهد؟

تلاش‌های چین برای به روزرسانی ارتش این کشور با به کارگیری کشتی‌ها، هواپیماها، سلاح‌های هسته‌ای و سایر تجهیزات جدید توجه زیادی را به خود جلب کرده است.

علی‌رغم اینکه چین در این زمینه‌ پیشرفت چشمگیری داشته است، باید اذعان کرد که تسلیحات و تجهیزات تنها بخشی از معادله هستند. هر کشوری برای تحکیم قدرت موفقیت‌آمیز خود در منطقه، به داشتن زیرساخت‌ها و قابلیت‌های لجستیکی کافی برای استقرار نیروها و تجهیزات هم نیازمند است. چین هم در حال حاضر در حال توسعه زیرساخت‌هایی است که توانایی این کشور در ارائه قدرت نظامی در امتداد مرزهای غربی را افزایش می‌دهد.

چین در مناطق غربی خود از جمله تبت و شین‌جیانگ، در حال ساخت و ارتقاء ده‌ها فرودگاه و هلی‌پورت است که اکثرا نظامی هستند یا کاربری دوگانه دارند. هم‌چنین با احداث جاده‌، راه‌آهن و سایر زیرساخت‌های جدید دیگر توانایی‌های لجستیکی ارتش خود را ارتقا داده و امکان حرکت سریع‌تر نیروها، تسلیحات و تجهیزات را فراهم کرده است. پس از بحران مرزی بین چین و هند نرخ توسعه در بخش‌های مورد مناقشه مرزی در سال‌های 2017 و 2020، شتاب گرفته است. چین در کشورهای همسایه خود در مناطق آسیای جنوبی و مرکزی، منافع امنیتی و اقتصادی رو به رشدی دارد و از طرفی، در خصوص احتمال ناآرامی در داخل مرزهای این کشور نگرانی‌های جدی مطرح است.

افزایش تهدیدات در مرزهای غربی چین

تهدیدات امنیتی خارجی و داخلی در مرز چین بر ضرورت ایجاد زیرساخت‌های مذکور در غرب این کشور می‌افزاید. مناطق دورافتاده تبت و شین جیانگ برای رهبران چین نگران‌کننده هستند. این مناطق از نظر وسعت، گسترده بوده و تقریباً 30 درصد از قلمرو چین را تشکیل می‌دهند. این دو منطقه در مناطق بیابانی و کوهستانی صعب‌العبور واقع شده‌اند، با یازده کشور مختلف هم‌مرز هستند و در خط مقدم روابط چین با همسایگان غربی قرار دارند.

چین در امتداد مرزهای وسیع مورد مناقشه خود با هند، که معمولاً به عنوان خط کنترل واقعی (LAC) شناخته می‌شود، با تهدیدات امنیتی قابل‌توجهی روبروست. LAC به سه بخش تقسیم می‌شود: گستره شرقی مرز در منطقه‌ای که تقریباً به وسعت اتریش است و چین ادعا می‌کند بخشی از تبت جنوبی است، اما این منطقه به عنوان ایالت آروناچال پرادش تحت کنترل هند است. در نزدیکی بخش مرکزی مرز تبت، منطقه‌ای باریک به طول 80 کیلومتر بین نپال و بوتان قرار دارد که تا حدودی مورد مناقشه چین و هند و بوتان نیز هست. در سال 2017، پس از اقدام مهندسان ارتش چین برای ساخت جاده‌ای در این منطقه، تنش‌ها در فلات دوکلام بالا گرفت. هند نیروهایش را برای توقف ساخت و ساز به منطقه اعزام کرد و چین هم نیروهای خود را به منطقه فرستاد که به بحرانی 73 روزه انجامید.

چین و هند دوباره در سال 2020 رو در روی یکدیگر قرار گرفتند؛ این بار تنش در بخش غربی مرز منطقه مورد مناقشه درگرفت که در قلمرو لاداخ (تحت کنترل هند) و منطقه آکسای (تحت کنترل چین و تبت) قرار داشت. در این منطقه درگیری‌هایی در چندین نقطه در امتداد خط LAC – از جمله دره گالوان، دریاچه پانگونگ و غیره – رخ داد که منجر به کشته‌شدن افرادی از هر دو طرف شد. برای این اولین بار پس از دهه‌ها تنش‌ مرزی بین چین و هند، افرادی قربانی شدند و دعوا بر سر این منطقه همچنان به عنوان اساسی‌ترین عامل تنش بین دو کشور باقی مانده ‌است.

هند تنها دغدغه چین در منطقه نیست. چین از طریق برنامه ابتکاری یک کمربند و یک جاده (BRI) در تلاش برای گسترش نفوذ خود در خارج از کشور است و تمرکز قابل‌توجهی بر بازآفرینی شبکه‌های تجاری جاده ابریشم باستانی دارد که از چین در سراسر آسیای جنوبی و مرکزی شروع شده و به شرق و غرب گسترش می‌یابد. شین جیانگ در BRI موقعیتی محوری داشته و رابط اصلی میان چین و همسایگان غربی است. چین در حال حاضر به عنوان بازیگر اصلی اقتصادی در آسیای مرکزی ظاهر شده و حتی از روسیه که مدت‌های طولانی قدرت بلامنازع این منطقه بود، پیشی گرفته است. منافع امنیتی چین هم همزمان با گسترش تاثیرات اقتصادی این کشور بر کشورهای همسایه افزایش یافته است. چین همکاری‌های امنیتی خود را با کشورهای هم‌مرز از جمله تاجیکستان، افغانستان و اخیراً قزاقستان با هدف بهبود امنیت داخلی و جلوگیری از بی‌ثباتی در این کشورها که می‌تواند به چین هم سرایت کند، بیشتر کرده است.

در سال 2020، طرح کمربند و جاده چین شامل 138 کشور با تولید ناخالص داخلی 29 تریلیون دلار و حدود 4.6 میلیارد نفر بود

 

رهبران پکن نگران بی‌ثباتی داخلی و احتمال فعالیت‌های جدایی‌طلبانه در تبت و شین‌جیانگ هم هستند. هر دو منطقه با عنوان «مناطق خودمختار» با اقلیت‌های قومی بزرگ شناخته می‌شوند. دولت چین برای نظارت و سرکوب جمعیت اقلیت‌های قومی، به ویژه اویغورها، سیاست‌های سختگیرانه‌ای را در شین‌جیانگ اعمال کرده است و همچنین نگران احتمال ناآرامی‌ و فعالیت‌های جدایی‌طلبانه تبتی‌ها و دیگر اقلیت‌های قومی در تبت است. همه این تهدیدات چین را وادار کرده است تا برای بهبود زیرساخت‌های این دو منطقه سرمایه‌گذاری هنگفتی انجام دهد.

ساخت فرودگاه‌های جدید و ارتقا فرودگاه‌های سابق، امکان به جریان افتادن و رونق فعالیت‌های تجاری و گردشگری جدید در مناطقی که قبلاً از مراکز تجاری و سیاسی اصلی چین جدا افتاده بودند را فراهم آورده است. جاده‌ها و خطوط راه‌آهن‌ جدید هم رفت و آمد آسان‌تر مردم در این مناطق را تسهیل می‌کنند. در عین حال، سرمایه‌گذاری انجام شده در تأسیسات هوایی و نظامی دومنظوره، گزینه‌های بیشتری را برای برنامه‌ریزی نیروی هوایی در منطقه در اختیار ارتش قرار می‌دهد. زیرساخت‌های زمینی جدید نیز مناطق دورافتاده را در دسترس بیشتر نیروهای نظامی و امنیتی چین قرار داده و به آنها اجازه می‌دهد تا به راحتی سیطره قدرت خود را در تبت و شین‌جیانگ و به طور بالقوه در کشورهای همسایه بگسترانند.

سرمایه‌گذاری چین در احداث زیرساخت‌های هوایی

یکی از بارزترین عناصر سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی چین در تبت و شین‌جیانگ، ساخت و ارتقای فرودگاه‌ها و هلی‌پورت‌ها بوده است. تاسیسات هوایی جدید و ارتقا یافته، توانایی ارتش برای جابجایی پرسنل و تجهیزات در منطقه از طریق هوایی را به طور قابل توجهی افزایش داده که با در نظر گرفتن موقعیت جغرافیایی سخت شین‌جیانگ و تبت حائز اهمیت بسیاری است. این تاسیسات پلتفرم‌های بیشتری را در اختیار ارتش چین قرار می‌دهند که برای مأموریت‌های پایش و شناسایی هوایی و انجام حملات متقابل در صورت بروز درگیری، استفاده خواهند شد.

تقویت نیروی هوایی در مرزهای غربی چین در مقیاس گسترده‌ای انجام می‌شود. چاینا پاور بر اساس تجزیه و تحلیل تصاویر ماهواره‌ای و سایر مطالب منبع باز، سی و هفت فرودگاه و هلی‌‌پورت را در تبت و شین‌جیانگ شناسایی کرده که از سال 2017، یعنی سالی که چین و هند در فلات دوکلام روبروی هم قرار گرفتند، یا به‌تازگی ساخته شده‌اند یا ارتقا یافته‌اند. حداقل بیست و دو مورد از این تاسیسات به عنوان تاسیسات نظامی یا با کاربرد دوگانه قابل شناسایی هستند و یا اینکه انتظار می‌رود پس از تکمیل، برای مصارف نظامی استفاده شوند. سرعت این فعالیت‌ها در سال 2020 به میزان چشمگیری افزایش پیدا کرد. در همین سال بود که چین شروع به ساخت هفت تاسیسات هوایی جدید کرد و هفت تاسیسات دیگر را بهبود بخشید.

بیشتر فعالیت‌ها در تبت و در مناطق نزدیک به مرز مورد مناقشه چین با هند انجام شده است. از سال  2017 به بعد، چین هر پنج فرودگاه موجود در تبت را با اقداماتی مانند افزودن ترمینال‌ها، آشیانه‌ها‌، پارکینگ‌ها‌ و باندهای جدید ارتقا داده است. تمام این پنج فرودگاه دارای امکانات نظامی و غیرنظامی با کاربری دوگانه هستند.

چین در حال به پایان رساندن ساخت فرودگاه‌های جدید در تبت است که سه مورد از این فرودگاه‌ها یعنی فرودگاه Lhuntse، فرودگاه Ngari-Burang، و فرودگاه Shigatse Tingri  در کمتر از 60 کیلومتری مرز چین و هند قرار دارند. تاسیسات جدید در مناطقی در امتداد مرز هند بنا شده‌اند که قبلاً در آن مناطق، هیچ فرودگاهی وجود نداشت. اگر یگان‌های نیروی هوایی ارتش چین در این فرودگاه‌ها مستقر شوند، چین چندین پایگاه جدید در امتداد مرز به دست می‌آورد که می‌تواند نیروی هوایی خود را از آن پایگاه‌ها به هند بفرستد.

ارتش چین با ساخت حداقل پنج هلی‌پورت جدید در تبت و ارتقاء دو هلی‌پورت دیگر، توانایی خود برای انجام عملیات با بالگرد را هم افزایش داده است. این هلی‌پورت‌ها که توسط یگان‌های هوایی ارتش اداره می‌شوند، در سرتاسر تبت پراکنده‌اند و از شهرستان روتوگ در غرب تا شهر نیینگچی در شرق گسترده شده‌اند. افزودن این هلی‌پورت‌ها می‌تواند قابلیت عملیات ارتش در منطقه کوهستانی را به طرز چشمگیری افزایش دهد، زیرا بالگردها قادر به انجام مانور و عملیات در مناطقی هستند که انجام عملیات مشابه در آن مناطق برای هواپیماها و تجهیزات زمینی مقدور نیست.

تاسیسات جدید، تاسیساتی هستند که از سال 2017 به بعد ساخته شده‌اند. تاسیسات ارتقا یافته آنهایی هستند که از سال 2017 توسعه یافته یا به طور قابل توجهی ارتقا یافته‌اند. فرودگاه‌های محلی کوچک در جدول بالا آورده نشده است

 

تحولات مشابهی نیز در شین‌جیانگ در حال وقوع است. از سال 2017 حداقل پانزده فرودگاه در شین‌جیانگ ارتقا یافته‌ که هفت مورد از آنها تاسیسات نظامی یا با کاربری دوگانه‌اند. یکی از این فرودگاه‌ها، فرودگاه بزرگ ختن با کاربری دوگانه است که تقریباً در 240 کیلومتری مرز غربی قرار دارد. در ختن، یک باند جدید به همراه باندهای فرعی، آشیانه‌ها و سایر تاسیسات اضافه شده است. در کمتر از پنج کیلومتری جنوب شرقی منطقه اصلی فرودگاه هم یک پایگاه موشکی سطح به هوا (SAM) در حال به روزرسانی است و پدافند هوایی در فرودگاه و مناطق اطراف آن را تقویت می‌کند.

ساخت سه فرودگاه جدید نیز از سال 2019 در شین‌جیانگ آغاز شده است. چین در تاشکورگان در منتهی‌الیه غربی شین‌جیانگ در نزدیکی مرزهای این کشور با پاکستان، افغانستان و تاجیکستان، در حال ساخت یک فرودگاه جدید است. این پروژه  1.63 میلیارد یوانی (230 میلیون دلار) بخش مهمی از کریدور اقتصادی چین-پاکستان و شاخصی برجسته از پروژه کمربند و جاده چین است. احتمالاً تاسیس این فرودگاه، عمدتاً اهداف غیرنظامی را دنبال می‌کند. با این وجود، یک هلی‌پورت نظامی جدید در کمتر از 8 کیلومتری شمال فرودگاه قرار گرفته که در حدود سال 2020 تکمیل شد.

ساخت و ارتقاء تأسیسات هوایی در تبت و شین‌جیانگ

تعداد فرودگاه‌ها و هلی‌پورت‌های ساخته شده یا ارتقا یافته را بر اساس سال شروع کار نشان می‌دهد

علیرغم برخورداری از مزایای نظامی سرمایه‌گذاری در منطقه، ارتش چین در مقایسه با هند، با چندین ایراد قابل توجه مواجه است. قسمت اعظم مرز چین در مرتفع‌ترین بخش فلات تبت قرار دارد که به دلیل ارتفاع زیاد، اغلب به عنوان «بام جهان» توصیف می‌شود. بیست فرودگاه و هلی‌پورت در شین‌جیانگ و تبت بیش از 3000 متر بالاتر از سطح دریا قرار دارند که این ارتفاع، بسیار بالاتر از ارتفاع اکثر فرودگاه‌های سراسر جهان است. تقریباً تمام این تاسیسات هوایی ساخته شده در ارتفاع بالا،  جدید‌التاسیس هستند یا به تازگی ارتقا یافته‌اند.

ارتش چین با چالش‌های عملیاتی بزرگی در چنین ارتفاعات بالایی مواجه است. اتمسفر نازک‌تر، برخاستن هواپیماها را دشوارتر می‌کند. فرودگاه‌های مرتفع معمولاً باید باندهای فرود طولانی‌تری داشته باشند که این موضوع، در بسیاری از فرودگاه‌های این مناطق قابل مشاهده است. فرودگاه قامدو بامدای تبت با 5500 متر طول، طولانی‌ترین باند جهان را دارد. فرودگاه صلح شیگاتسه تبت نیز با داشتن باندی به طول 5000 متر، سومین باند طولانی جهان است.

مرتفع ترین تاسیسات هوایی چین در تبت و شین جیانگ

حتی با وجود باند فرود طولانی‌تر، هواپیماهایی که از چنین ارتفاعاتی بلند می‌شوند با محدودیت‌های قابل توجهی مواجه هستند. هواپیماهای جنگنده حامل مهمات، معمولاً قادر به سوخت‌گیری کامل نیستند و همین موضوع،  بُرد آنها را محدود می‌کند. نیروی هوایی ارتش می‌تواند برد هواپیماهای خود را با سوخت‌گیری در هوا تکمیل کند، اما این امر بر پیچیدگی لجستیکی می‌افزاید و در صورت بروز مناقشه، هواپیماهای سوخت‌بر را نیز در معرض خطر قرار خواهد داد. شرایط خشن و سرد مناطق کوهستانی هیمالیا هم بر مشکلات می‌افزاید و عملیات هوایی و تعمیر و نگهداری تجهیزات، هم در هوا و هم روی زمین، دشوارتر می‌شود. این شرایط چالش‌هایی را هم برای سربازان ایجاد می‌کند که برای تحمل آن شرایط آب و هوایی به لباس، تجهیزات و آموزش ویژه نیاز دارند.

 گسترش شبکه‌های زمینی و لجستیک

چین با احداث جاده‌ها، خطوط راه آهن‌ و سایر زیرساخت‌های حمل و نقل زمینی جدید، در حال توسعه زیرساخت‌های هوایی خود در تبت و شین جیانگ است. پکن امیدوار است با تقویت ارتباطات در داخل مناطق مورد نظر و بهبود ازتباط آنها با سایر مناطق کشور، بتواند این دو منطقه خودمختار را با امنیت بیشتری به بافت اجتماعی و اقتصادی چین پیوند زند. مقامات چینی صراحتاً گفته‌اند که زیرساخت‌های زمینی جدید را با هدف افزایش توانایی در جابجایی دارایی‌های استراتژیک و نظامی در داخل این دو منطقه به هم متصل کرده‌اند.

تبت و شین جیانگ در طول تاریخ از نظر توسعه کلی اقتصادی، به ویژه زیرساخت‌ها، از اکثر مناطق دیگر چین عقب‌تر بوده‌اند. با این حال، برنامه‌ریزان اقتصادی برای احداث جاده در این مناطق ، به ویژه در تبت، اقداماتی جدی انجام داده‌اند. طبق آمارهای رسمی، سیستم جاده‌ای تبت بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ با نرخ رشدی ۵۱ درصدی، بالاتر از هر استان، منطقه یا شهری دیگری در چین از ۷۸۴۰ کیلومتر به ۱۱۸۲۰ کیلومتر توسعه پیدا کرده است.

شبکه جاده‌ای شین‌جیانگ نیز به سرعت گسترش یافته و از ۱۷۸۳۰ کیلومتر در سال ۲۰۱۵ به ۲۰۹۲۰ کیلومتر در سال۲۰۲۰ رسیده است.

 رشد طولی بزرگ‌راه‌ها در استان‌ها و مناطق چین

درصد افزایش طول جاده در سالهای بعد نسبت به سال 2015

 

بسیاری از جاده‌ها و بزرگ‌راه های جدیدی که در حال ساخت هستند، مناطق مرکزی مهم را به مناطق دورافتاده در مرزهای چین متصل می‌کنند. به عنوان مثال، در غرب شین‌جیانگ، حداقل هشت جاده از جاده ملی G219 به سمت مرز چین و هند (LAC) در حال ساخت است. این جاده‌های جدید، به شبکه رو به رشدی که حرکت آسان‌تر و سریع‌تر افراد، کالاها، نیروها و تجهیزات نظامی را در نزدیکی مناطق مرزی فراهم می‌کند، افزوده می‌شود. در حیطه نظامی، ممکن است این جاده‌ها به طور خاص در انتقال نیروهای ارتش چین بین شهرهایی مانند ختن – یکی از پایگاه‌های نیروی هوایی چین – به بخش‌های دورافتاده مناطق مورد مناقشه، مانند دره گالوان، ایفای نقش کنند.

اقدامات مشابهی در بخش شرقی مرز چین با هند نیز در حال انجام است. در سال 2021، چین احداث جاده و تونل جدیدی را به پایان رساند که شهر نیینگچی در شرق تبت را به شهرستان مدوگ، منطقه‌ای دورافتاده که مستقیماً در مرز چین و هند قرار دارد، متصل می‌کند. طبق گزارش‌ها، جاده‌ها و تونل‌های جدید مسافت را از 346 کیلومتر به 180 کیلومتر رسانده و زمان سفر را هشت ساعت کاهش داده‌اند. این موضوع علی‌الخصوص از جهت توانایی چین در اعزام نیروهای نظامی به سمت LAC، حائز اهمیت است زیرا فرودگاه دومنظوره نیینگچی ماینلینگ  در نیینگچی واقع شده و شامل یک هلی‌پورت نظامی و مقرتیپ‌های ۵۲ و ۵۳ تسلیحات سبک ترکیبی است.

چین برای ادامه ساخت یک شبکه جاده‌ای پیوسته‌تر در سراسر تبت و شین‌جیانگ در سال‌های آینده برنامه‌هایی دارد. در برنامه اقتصادی ملی چین برای سال‌های 2025-2021 به عنوان چهاردهمین برنامه پنج ساله چین، هدف تقویت احداث “مسیرهای استراتژیک اصلی” از شین‌جیانگ به تبت تصریح شده است. چین به طور خاص در میان سایر مسیرهای استراتژیک اصلی، خواستار باز کردن جاده‌های G219 و G331 در امتداد مرز [با هند] و ارتقای جاده G318  در مسیر سیچوان-تبت است.

علاوه بر توسعه شبکه‌های جاده‌ای، چین برای توسعه سیستم ریلی قوی‌تر در مناطق غربی خود تلاش زیادی انجام می‌دهد. شبکه راه‌آهن شین‌جیانگ در سال‌های اخیر به سرعت رشد کرده است و از 5900 کیلومتر در سال 2015 به حدود 7800 کیلومتر در سال 2020 رسیده است. خطوط و ایستگاه‌های جدیدی که در سراسر شین‌جیانگ ساخته شده‌اند،  باعث اتصال بسیاری از پایگاه‌های نظامی اصلی و فرودگاه‌های دو منظوره منطقه شده و امکان جابجایی زمینی تجهیزات، نیروها و تدارکات را آسان‌تر کرده‌اند.

مناطق کوهستانی و کمی جمعیت در تبت، ساخت خطوط راه‌آهن را دشوارتر کرده است. چین اولین خط راه‌آهن تبت به نام راه‌آهن چینگهای-تبت را در سال 2006 افتتاح کرد و از آن زمان به بعد آن را توسعه داده است. با این حال تا سال 2020 تنها حدود 800 کیلومتر راه‌آهن در تبت وجود داشت. این مقدار تقریباً معادل طول راه‌آهن شانگهای است که از نظر مساحت تقریباً 200 برابر کوچکتر از تبت است.

با این حال، وضعیت در تبت در حال تغییر است. در سال 2021، اولین خط راه‌آهن سریع‌السیر تبت افتتاح شد که لهاسا را به نیینگچی متصل می‌کند. خط جدید، جابجایی سریع و کارآمد غیرنظامیان و همچنین نیروهای نظامی و تجهیزات ارتش چین در بخش شرقی تبت را میسر می‌کند. بر اساس گزارش‌ها، اندکی پس از افتتاح راه‌آهن لهاسا-نیینگچی، از آن برای حمل سربازان جدید پلیس مرزی چین – که احتمالاً تیپ‌های ۵۲ و ۵۳ تسلیحات سبک ترکیبی بودند – به میدان تمرین استفاده می‌شد. مقامات به صراحت نقش راه‌آهن جدید در پیشبرد قابلیت‌هایی چین در منطقه را تایید کرده‌اند. از ژو ویکن، یکی از مقامات ارشد حزب کمونیست که قبلاً مسئول سیاست تبت بود، نقل شده است که “اگر سناریویی بحرانی در مرز رخ دهد، راه‌آهن می تواند به عنوان یک “مسیر سریع” برای تحویل مواد استراتژیک عمل کند.”

باید به خاطر داشته باشیم که اگرچه این گزارش، بر تبت و شین‌جیانگ متمرکز است، اما در مناطق دیگر چین نیز تحولاتی در حال رخ دادن است که تاثیرات قابل‌توجهی بر قابلیت‌های نظامی چین در مرزهای غربی آن دارد.

تبت و شین‌جیانگ تنها دو منطقه از هفت منطقه‌ تحت فرماندهی مناطق نظامی غربی هستند که بر عملیات رزمی و آموزش مشترک نیروهای نظامی چین در سراسر گستره غربی چین نظارت می‌کند.

به عنوان مثال، در استان چینگهای، در زمینه ارتقای تأسیسات نظامی شهر گلمود که یک مرکز لجستیکی بزرگ برای انتقال تجهیزات نظامی به تبت است، سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی انجام شده است.

نمایی نزدیکتر از فعالیت‌های چین در امتداد مرز هند

بررسی نزدیک‌تر مناطق خاص، بینش عمیق‌تری را در مورد برخی از روش‌های خاص چین برای گسترش حضور نظامی خود در مرزهای غربی ایجاد می‌کند. بخش‌های زیر با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای تجاری، مناطق مختلفی را نشان می‌دهند که چین در حال ارتقاء قابلیت‌های نظامی در آن مناطق در طول مرز خود با هند است.

فرودگاه صلح شیگاتسه

فرودگاه صلح شیگاتسه یک پایگاه مهم نیروی هوایی چین با کاربری دوگانه است که در دره‌ای در حدود 155 کیلومتری شمال مرز چین و هند واقع شده است. این پایگاه از نظر استراتژیک، در امتداد بخش مرکزی مرز چین و هند قرار دارد و نزدیک‌تر از هر فرودگاه دیگری به منطقه مورد مناقشه دوکلام است که درگیری مرزی سال 2017 در آنجا اتفاق افتاد. در این پایگاه هوایی معمولاً تجهیزات نظامی متعددی از جمله جت‌های جنگنده، بالگردها و پهپاد وجود دارد که قادر به انجام حملات هوایی و مأموریت‌های شناسایی در مناطق همسایه هستند.

هم فرودگاه و هم زیرساخت‌های اطراف آن در سال‌های اخیر دستخوش ارتقاء و توسعه چشمگیری شده‌اند. در سال 2017، یک باند کمکی جدید به طول 3000 متر با هفت هلی‌پد به باند موجود فرودگاه اضافه شد. در تصاویر ماهواره‌ای مربوط به 6 ژانویه 2022، چهار بالگرد – احتمالاً بالگردهای کاربردی متوسط Z-15 – روی هلی‌پدها قابل مشاهده هستند. در انتهای غربی باند کمکی، پایگاه سامانه موشکی زمین به هوای موجود به طرز قابل ملاحظه‌ای در حال بازسازی و توسعه است که برای پایگاه هوایی و مناطق اطراف آن در برابر حملات هوایی امنیت بیشتری فراهم می‌کند.

پیکربندی باند کمکی جدید این فرودگاه با بسیاری از فرودگاه‌های دیگر، تفاوت زیادی دارد. باند جدید به جای اینکه موازی با باند موجود باشد، انتهای غربی باند اصلی را قطع می‌کند و در یک زاویه مایل حرکت می‌کند. این نوع پیکربندی فاصله بین باندها را افزایش می‌دهد و برای ارتش مهاجم، تخریب هر دو باند با حملات دقیق چندگانه و بدون هدف قرار دادن فرودگاه ، دشوارتر می‌شود.

به سمت شرق و در قسمت فعلی فرودگاه، تاسیسات نظامی پررنگی دیده می‌شود که چندین بار بهبود یافته و به روزرسانی شده است. در پایانه اصلی نظامی و آسفالته، 10 جت جنگنده احتمالی J-11 حضور دارند. سه آشیانه برای پهپادها ساخته شده است، یکی در نزدیکی مرکز باند اصلی و دو تا در انتهای شرقی باند.  یک پهپاد روی آسفالت در انتهای شرقی باند نیز قابل مشاهده است که  احتمالاً WZ-7 Xianglong (اژدهای سر به فلک کشیده)، پهپاد تجسس در ارتفاع بالا و با استقامت زیاد است. پهپادWZ-7 حداقل از سال 2018 در در خدمت نیروی هوایی ارتش چین بوده و در فرودگاه شیگاتسه و دیگر پایگاه‌های هوایی در فرماندهی نظامی غربی، از جمله پایگاه هوایی Malan/Uxxaktal در شین‌جیانگ مشاهده شده است.

همچنین در منطقه‌ای در تقریباً 2 کیلومتری جنوب پایگاه اصلی و باند فرودگاه، ساخت و ساز عمده‌ای در حال انجام است. در این منطقه یک خط راه‌آهن جدید به همراه سه پایانه راه‌آهن احداث شده است. به نظر می‌رسد بارگیری و تخلیه تجهیزات بزرگ – از جمله تجهیزات نظامی- به داخل و خارج از این پایانه‌ها در حال انجام است. در مجاورت یکی از پایانه‌های راه‌آهن کوچک‌تر، یک انبار سوخت جدید قرار دارد که احتمالاً برای تأمین سوخت فرودگاه و مناطق اطراف آن استفاده می‌شود.

درست در غرب خط راه‌آهن جدید هم در چندین منطقه عملیات ساخت یک تاسیسات بزرگ زیرزمینی بزرگ (UGF) در یک کوه کوچک در حال انجام است. تصاویر حداقل سه ورودی UGF را نشان می‌دهند که در ضلع شمالی، غربی و جنوبی سازند کوه ساخته شده‌اند. هدف این UGF نامشخص است، اما ارتش چین مدت‌هاست که از UGF‌ها به عنوان محلی برای تامین امنیت و پنهان کردن تسلیحات نظامی استفاده می‌کند. سالهاست که ارتش چین مراکز لجستیک فرماندهی و کنترل و تجهیزات، سیستم‌های موشکی هسته‌ای و معمولی و حتی نیروهای دریایی را در UGFها جای داده است.

مکمل اقدامات انجام شده در این منطقه، ساخت پایگاه دوم موشکی سطح به هوا (SAM) در حدود یک کیلومتری شمال پایانه‌های راه آهن جدید است. این مجتمع SAM تقریباً هم اندازه پایگاهی است که در انتهای باند جدید بازسازی شده است.با این حال به نظر می‌رسد برای یک باتری پرتاب اصلی پیکربندی شده است، نه دو باتری پرتاب (مانند پایه SAM متصل به باند کمکی). به نظر می‌رسد یکی از دو پایگاه SAM برای دفاع موشکی بالستیک طراحی شده باشد. شایان ذکر است، ساخت نه تنها یک – بلکه دو پایگاه دفاع هوایی در یک منطقه نشان دهنده وجود دارایی‌های نظامی با ارزشی است که ارتش چین می‌خواهد از آنها در برابر حملات، محافظت کند.

فرودگاه نیینگچی ماینلینگ

تقریباً در 490 کیلومتری شرق فرودگاه صلح شیگاتسه، یکی دیگر از قطب‌های اصلی قدرت نظامی چین قرار دارد. این مرکز که در فرودگاه نیینگچی ماینلینگ قرار دارد، در 15 کیلومتری مرز چین با ایالت آروناچال پرادش هند واقع شده است. نقش فرودگاه و پادگان‌های مجاور آن حمایت از نیروهای ارتش در منطقه است که به طور بالقوه بخش‌هایی از تیپ‌های 52 و 53 تسلیحات ترکیبی سبک هستند و مقر آنها در نیینگچی است.

در سال‌های اخیر، این فرودگاه دستخوش تغییرات متعددی شده است، از جمله توسعه باند، افزودن یک تاکسی‌وی جدید و افزایش طول باند اصلی. همچنین اقداماتی در بخش غربی فرودگاه در مرز رودخانه یارلونگ تسانگپو در حال انجام است. به نظر می‌رسد که این فرودگاه در درجه اول تسهیل کننده تردد غیرنظامیان است. با این حال، به پادگان‌های بزرگ نیروی هوایی و سایر تأسیسات نظامی متصل است و به عنوان پشتیبان در تأمین حمل و نقل هوایی برای نیروهای حاضر در منطقه عمل می‌کند. بین سال های 2018 و 2020، تاسیسات پادگانی ارتش در جنوب فرودگاه ارتقاء یافت و یک پادگان کاملاً جدید به آن اضافه شد.

ارتش چین درست در مجاورت این تاسیسات نظامی جدید، یک انبار بزرگ نگهداری و تعمیر وسایل نقلیه و همچنین یک پایگاه آموزشی نظامی جدید ساخته است. این مرکز آموزشی شامل سنگرها، گودال‌ها، پل‌ها و موانع مختلف برای تمرین مانورهای پیاده و سواره است. علاوه بر این به روز رسانی‌ها، یک پایگاه بزرگ موشک سطح به هوا هم تقریباً 50 متر بالاتر از تأسیسات مذکور ساخته شده است. نزدیکی پایگاه به مرز نشان می‌دهد که پرتابگرهای موشک سطح به هوای آن (معروف به TEL) نه تنها می‌توانند از فرودگاه و پادگان‌های نزدیک محافظت کنند، بلکه مناطقی در قلمرو هند را هم به خوبی پوشش دهند.

در نهایت، تصاویر ماهواره‌ای از این منطقه، به ما از خط راه‌آهن پرسرعت فوق‌الذکر، نمای دید پرنده‌‌ ارائه می‌کنند که لهاسا را به نیینگچی متصل می‌‌کند. راه‌آهن و ایستگاه جدید آن را می‌توان در ساحل شمالی رودخانه یارلونگ تسانگپو، درست روبروی فرودگاه و تأسیسات نظامی مجاور آن، مشاهده کرد. جاده جدیدی که برای پشتیبانی از ایستگاه ساخته شده است، راه‌آهن را با مسیری مستقیم و کوتاه به فرودگاه وصل می‌کند. احداث این تاسیسات، این منطقه را از یک دره بسیار دورافتاده به یک مرکز حمل‌ونقل به هم پیوسته تبدیل کرده است.

پل جدید بر روی دریاچه پانگونگ

چین تنها به ساخت فرودگاه‌ها و زیرساخت‌های مربوطه اکتفا نکرده است. در پی درگیری‌های مرزی سال 2020 بین سربازان چین و هند، هر دو کشور برای تقویت پایگاه‌های نظامی خود در امتداد بخش‌های اصلی منطقه مورد مناقشه مرزی دست به اقداماتی زده‌اند. یکی از مناطق نگران کننده برای چین و هند ، دریاچه پانگونگ (همچنین به نام پانگونگ تسو نیز شناخته می‌شود) است که حدود 135 کیلومتر در سراسر مناطق کوهستانی شمال هند، آکسای چین و تبت غربی امتداد دارد. LAC از شمال به جنوب بر روی دریاچه می‌گذرد و تقریباً به طور مساوی بین چین و هند تقسیم شده است. در امتداد لبه شمالی دریاچه، نیروهای چینی و هندی در ده‌ها نقطه نزدیک LAC در بخش‌های کوهستانی موسوم به “فینگرز” که در دریاچه فرورفته‌اند، مستقر هستند.

چین به دنبال تقویت حضور نظامی خود در این منطقه در حال احداث جاده و پل جدیدی بر روی دریاچه پانگونگ است. این پل در یکی از باریک‌ترین بخش‌های دریاچه واقع شده و کرانه‌های شمالی و جنوبی آن تقریباً 300 متراز هم فاصله دارند.

کارگران چینی ساخت این پل را در اکتبر 2021 آغاز کردند و با وجود زمستان سرد هیمالیا، پیشرفت کارها همچنان ادامه داشته است. در تصاویر ماهواره‌ای تجاری که در 16 ژانویه 2022 گرفته شده است، می توان پیشرفت ساخت این پل در ساحل جنوبی را مشاهده کرد. با ادامه کار احتمالاً شاهد تکمیل پل در ماه‌های آینده خواهیم بود، اما کارگران همچنان باید پل را به مسیرهای موجود در سمت جنوبی دریاچه متصل کنند.

این پل پس از اتمام و اتصال به مسیرهای سمت جنوب، چین را قادر می‌سازد تا نیروهای نظامی‌اش را سریع‌تر در دو طرف دریاچه پانگونگ و مناطق نزدیک‌تر به LAC مستقر کند. در صورت بروز تنش نظامی میان چین و هند، احتمالاً در همان ابتدا این پل هدف حملات قرار خواهد گرفت، اما در زمان صلح، برای حرکت‌ نیروهای ارتش در منطقه به منزله یک موهبت بزرگ خواهد بود. پل جدید به طور قابل توجهی زمان و فاصله بین قلعه خورناک – یک پادگان نظامی ارتش در شمال دریاچه – و مواضع ارتش چین در نزدیکی LAC در سمت جنوبی دریاچه را کاهش می‌دهد. گزارش‌ها حاکی از آن است که این پل می‌تواند زمان سفر بین این مناطق را هم از حدود 12 ساعت به تقریباً سه تا چهار ساعت کاهش دهد.

منبع: csis