مقامات چین سعی دارند تا برای مقابله با خشکسالی شدید و بی‌سابقه در این کشور، از فناوری‌های جدید استفاده کنند.
در فلات مشرف به دره‌ای در مرکز چین، دو نفر از مقامات این کشور در حالی که یک موشک کوچک از پشت یک کامیون پرتاب می‌شد، ایستاده بودند. این موشک حامل محموله‌ای از میله‌های یدید نقره که برای شروع بارندگی در نظر گرفته شده بود، به سمت ابرهای بالای شهرستان زیگوی در استان هوبی حرکت می‌کرد. این فقط یکی از برنامه‌های چین علیه خشکسالی کنونی آن بود که بدترین رکورد در این کشور به شمار می‌رود.
استفاده از مواد شیمیایی برای بارش مصنوعی باران از ابرها را باروری ابرها می‌نامند. مقامات چین علاوه بر موشک‌ها، پهپادهای بزرگی را نیز به آسمان استان سیچوان، یکی دیگر از مناطق مرکزی این کشور فرستاده‌اند. این پهپاد به امید ایجاد بارندگی، یدید نقره را به جو پرتاب می‌کند.
این افزایش فعالیت، واکنش چین نسبت به خشکسالی است که دریاچه‌ها را به کاسه‌هایی از گرد و غبار تبدیل کرده و شهروندان را در برخی مناطق برای فرار از دمای ۴۰ درجه سلسیوس و بالاتر به زیرزمین کشانده است. تبخیر رودخانه‌ها نیز باعث کاهش تولید انرژی آبی در سدها و کمبود برق شده است.
چین به وضوح در تلاش است تا با این خشکسالی فلج‌کننده مقابله کند اما مشکلات کمبود آب این کشور عمیق هستند و هنوز مشخص نیست که تلاش‌های چین برای اصلاح وضعیت چقدر مؤثر خواهند بود.
“ادل ایگل”(Adele Igel)، رئیس گروه فیزیک ابر در “دانشگاه کالیفرنیا، دیویس”(UC Davis) با اشاره به اینکه چقدر برای دانشمندان دشوار است که بدانند آیا بارورسازی ابرها واقعا کار می‌کند یا خیر، گفت: اگر یک ابر را بارور کنید و بعد ببینید که چقدر باران یا برف می‌بارد، نمی‌دانید اگر آن را بارور نمی‌کردید، چه اتفاقی می‌افتاد.
ایگل یک پژوهش را که در سال ۲۰۱۹ انجام شد، یادآوری کرد که پژوهشگران در آن دریافتند انواع خاصی از روش بارورسازی ابرها در صورت هدف قرار دادن ابرهای زمستانی در مناطق کوهستانی می‌توانند بارش را تا ۲۰ درصد افزایش دهند.
وی افزود: ایده استفاده از یدید نقره این است که به تشکیل بلورهای یخ یا دانه‌های برف جدید در ابر کمک کند. سپس، این دانه‌های برف باید رشد کنند و طی بارندگی راحت‌تر ببارند. با وجود این، در مورد اینکه آیا بارورسازی ابرها در تابستان و زمانی که یخ کم است یا اصلا یخ در ابرها نیست، اتفاق نظر وجود ندارد.
ایگل ادامه داد: به علاوه، در وهله اول به ابرها نیاز دارید تا آنجا باشند. طی رویدادهای گرمای شدید ممکن است ابرها کمیاب باشند زیرا آب کمتری روی زمین برای تبخیر شدن و رسیدن به جو بالا وجود دارد. در بهترین حالت، بارورسازی ابرها به عنوان یک اقدام برای کاهش خشکسالی، تا اندازه‌ای موثر خواهد بود.
این تنها کاری نیست که چین برای مبارزه با خشکسالی انجام می‌دهد؛ اگرچه بیشتر مداخلات دیگر آن ماهیت بلندمدت دارند. “پروژه انحراف آب از جنوب به شمال”(SNWDP)، یک تلاش مهندسی قابل توجه برای ساخت کانال‌ها و تونل‌هایی است که آب را از جنوب چین به شمال آن منتقل می‌کنند. هزینه کلی برآورد شده، ۶۲ میلیارد دلار است و هزینه تونل به پکن نیز در ماه گذشته، ۸.۹ میلیارد دلار اعلام شد.
فقط یک مشکل وجود دارد. خشکسالی کنونی، مناطق مرکزی و جنوبی چین را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ جایی که قرار است آب به صورت قابل اطمینان در دسترس باشد، نه مناطق شمالی که اغلب تحت تأثیر خشکسالی قرار دارند.
“گابریل کالینز”(Gabriel Collins)، پژوهشگر “مؤسسه جیمز بیکر”(Baker Institute) در “دانشگاه رایس”(Rice University) با بیان اینکه انتقال بیش از اندازه آب در آینده می‌تواند منجر به این شود که دو بخش بزرگ از کشور در معرض کمبود آب فصلی قرار بگیرند، گفت: در واقع امکان دارد که وضعیت خشکسالی تشدید شود.
وی افزود: اگرچه سایر فناوری‌ها مانند نمک‌زدایی ممکن است وسوسه‌انگیز به نظر برسند اما بسیار گران هستند و احتمالا به مناطق ساحلی بسیار صنعتی محدود می‌شوند؛ جایی که تقاضا آنها را از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه می‌سازد.
کالینز اخیرا با “گوپال ردی”(Gopal Reddy)، بنیانگذار سازمان “ردی فور کلایمت”(Ready for Climate) که یک سازمان پژوهشی زیست محیطی است، مقاله‌ای درباره مشکلات دیرینه کمبود آب در چین نوشت.
ردی گفت: چین ذخایر محدودی از آب زیرزمینی قابل استفاده دارد که گاهی اوقات می‌توان از آنها برای کاهش خشکسالی استفاده کرد و این ذخایر در حال حاضر به ویژه در شمال کشور، بیش از اندازه مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند. مشکل ساختاری به نظر من بسیار ترسناک‌تر از خشکسالی این فصل است.
“ناتان فورسایت”(Nathan Forsythe)، پژوهشگر “دانشگاه نیوکاسل”(Newcastle University) گفت: ذخایر آب زیرزمینی، آخرین راه حل هستند زیرا پس از به پایان رسیدن، زمان بیشتری برای تکمیل آنها نیاز است. این ذخایر به تصفیه آب باران در اعماق زمین وابسته هستند. بیشتر باران‌ها به سادگی تبخیر می‌شوند یا از بین می‌روند.
پر کردن ذخایر در اصل راه خوبی برای برنامه‌ریزی برای خشکسالی است. چین، توانایی قابل توجهی در این زمینه دارد و می‌تواند مخازنی را برای نگهداری آب باران بیشتر در مزارع بسازد یا پوشش گیاهی را بکارد که رطوبت را حفظ کند. براساس گزارش‌ها، هزاران سال است که کشاورزان چین از حوضچه‌هایی در مقیاس کوچک برای نگهداری آب در محل خود استفاده می‌کنند. گسترش استفاده از چنین مداخلاتی می‌تواند برای رسیدن به هدف کمک کند.
یکی از جدی‌ترین اثرات خشکسالی سال جاری، تاثیر آن بر محصولات است. پیشتر عکس‌هایی از مزارع پر از میوه و سبزیجات مرده منتشر شده‌اند که زیر نور شدید خورشید سوخته‌اند. “ربکا نادین”(Rebecca Nadin)، در “موسسه توسعه خارج از کشور”(ODI) که یک اندیشکده امور جهانی است، استدلال می‌کند که چین کم و بیش در تلاش برای توسعه محصولات مقاوم در برابر خشکسالی، در جهان پیشتاز است. این تلاش ممکن است به زودی به مهندسی ژنتیک گندم و برنج نیز گسترش یابد. چین اخیرا استفاده از دانه‌های مقاوم به خشکی سویا را تایید کرده است که توسط شرکت آرژانتینی “Bioceres” به بازار عرضه می‌شوند.
“آیگو دای”(Aiguo Dai)، پژوهشگر “دانشگاه ایالتی نیویورک در آلبانی”(UAlbany) گفت: همه این مداخلات ممکن است تا حدودی برای بهبود شانس چین در نبرد با خشکسالی موثر باشند اما تهدید خشکسالی بیشتر ناشی از تغییرات آب و هوایی، بسیار زیاد است. این امکان وجود دارد که برخی از مناطق چین، به ویژه مناطق شمالی در سال‌های آینده شاهد بارش بیشتری باشند اما اگر روند کلی، به بروز شرایط گرم‌تر و خشک‌تر در مکان‌هایی منجر شود که قادر به تطبیق سریع با کمبود آب نیستند، همه چیز بسیار دشوار خواهد شد.
فورسایت خاطرنشان کرد که فوری‌ترین کاری که هر کشوری می‌تواند در واکنش به خشکسالی انجام دهد، کاهش تقاضا و اطمینان از عدم هدر رفتن آب است اما در کشوری با ۱.۴ میلیارد نفر جمعیت که کارخانه‌های آن شب و روز برای تولید محصولاتی که به سراسر جهان ارسال می‌شوند، زحمت می‌کشند، به وضوح محدودیت‌هایی برای این کار وجود دارد.
کمبود آب در حال تبدیل شدن به مشکلی است که همه ما تا اندازه‌ای با آن مواجه خواهیم شد اما مقامات چین باید از میزان خشکسالی که بلندپروازی‌های این کشور را تهدید می‌کند، کاملا آگاه باشند.
فورسایت افزود: بزرگترین خطر برای برتری چین به عنوان ابرقدرت پیشرو در قرن حاضر، احتمالا آسیب‌پذیری‌های زیست‌محیطی آن است. مدیریت منابع طبیعی قطعا به نفع آنها خواهد بود.
منبع: isna