خبرگزاری بلومبرگ در تحلیلی به قلم نوح اسمیت استادیار امور مالی در دانشگاه استونی بروک (دانشگاه ایالتی نیویورک) سیاست منع صادرات فناوری به چین که در دوره ترامپ به طور جدی اجرا شد و به نظر میرسد در دوره بایدن نیز ادامه پیدا کند را مورد تحلیل قرار داده و معتقد است این سیاست نهایتاً به ضرر شرکتهای آمریکایی خواهد شد.
بررسیها نشان داده که سیاست منع صادرات فناوری به چین به سبک ترامپ نتیجه معکوس خواهد داد و شرکتهای آمریکایی را منزوی میکند.
انتخاب جو بایدن به جنگ تجاری ایالات متحده و چین پایان نمیدهد. بایدن پیش از این متعهد شده بود که تعرفههای دوره ترامپ را به عنوان اهرمی برای مذاکرات حفظ کند. این خبر از طلوع یک دوره جدید دائمی رقابت اقتصادی بین دو ابرقدرت میدهد.
اما فراتر از موضوع پر زرقوبرق و جذاب تعرفهها و معاملات تجاری، یک مبارزه اقتصادی مهمتر نیز در جریان است: نبرد برای کنترل صنایع فناوری که ایالات متحده در حال استفاده از چند سلاح بسیار خطرناک برای برنده شدن در آن است.
با نزدیک شدن چین به برابری فناوری با ایالات متحده در انواع صنایع با ارزش بالا، ایالات متحده برای حفظ برتری خود اقداماتی انجام داده است. در دوره ترامپ، کمیته سرمایهگذاری خارجی ایالات متحده (CFIUS) به طور چشمگیری مانع از مالکیت شرکتهای آمریکایی توسط چینیها شد، زیرا این مسیر اصلی چین برای رسیدن به فناوریهای پیشرفته است. اگرچه امنیت ملی توجیه رسمی این کار دولت آمریکا است، اما بدون شک حفظ سلطه تجاری ایالات متحده یک هدف مکمل است.
رویکرد سختگیرانه CFIUS احتمالاً در دوره بایدن ادامه خواهد یافت. این احتمالاً یک حرکت هوشمندانه است، زیرا خریداران چینی صنعت فناوری ایالات متحده به غیر از سرمایه، چیز کمی برای ارائه دارند؛ اما آنچه کمتر هوشمندانه است سلاح بزرگ دیگر ترامپ علیه صنعت فناوری چین است: کنترل صادرات.
سیاست منع صادرات فناوری به چین، از فروش فناوری شرکتهای آمریکایی به شرکتهای چینی جلوگیری میکند. اگرچه چین از پیشرفت روزافزونی برخوردار است، اما شرکتهای شاخص آن هنوز به محصولات سختافزاری و نرمافزاری مختلفی وابسته هستند که فقط توسط شرکتهای پیشرفته در ایالات متحده یا سایر کشورهای پیشرفته تولید میشوند، مثل تجهیزات مورد استفاده برای ساخت نیمههادیها.
مسدود کردن جریان صادرات این محصولات میتواند کسبوکار شرکتهای چینی را به شدت مختل کند. این سلاح ابتدا علیه هوآوی، تولیدکننده برتر تجهیزات مخابراتی چین و رقیب اصلی آمریکا در فناوری نسل پنجم اینترنت به کار گرفته شد.
این کنترلها حداقل در کوتاهمدت به کسبوکار هوآوی ضربه اساسی وارد کردهاند. ظاهراً این امر ترامپ را در استفاده از این تاکتیک ترغیب کرده است. دولت وی اخیراً منع صادرات فناوری به چین را به بیش از 60 شرکت چینی از جمله شرکت SMIC پرچمدار سازنده نیمههادی و DJI سازنده هواپیماهای بدون سرنشین چین گسترش داده است. توجیه رسمی این اقدامات، همکاری این شرکتها با ارتش چین است؛ اما به نظر میرسد هدف اصلی، جلوگیری از تسلط چین در صنایع با تکنولوژی بالا و با ارزش است.
این یک بازی بسیار خطرناک است. توقف درز اسرار تجاری از ایالات متحده به چین یک چیز است؛ اما تلاش برای سرکوب صنعت فناوری چین چیز دیگری است و بعید به نظر میرسد که موفق شود.
چین دیگر آن کشور دهه قبل نیست که فقط به مونتاژ مشهور بود و اکنون سطح فناوری و دانش آن در سطح جهانی است.
در این بین، کنترل صادرات، به شرکتهای آمریکایی آسیب میرساند. اگر چین نتواند تجهیزات نیمههادیها و نرمافزارهای با تکنولوژی پیشرفته را از ایالات متحده خریداری کند، نهایتاً آنها را از ژاپن یا اروپا یا جاهای دیگر خریداری خواهد کرد. حتی اگر ایالات متحده موفق به جلوگیری از این کار هم شود، چین نهایتاً به سمت خودکفایی در تولید این صنایع خواهد رفت. درنتیجه زیان نهایی به شرکتهای آمریکایی وارد خواهد شد که بازار بزرگ چین را از دست میدهند.
موسسه اقتصاد بینالملل پترسون گزارش داده که از ماه جولای، چین یکچهارم درآمد تولیدکنندگان نیمههادی ایالات متحده را به خود اختصاص داده است، اما چین فقط 5 درصد از نیمههادیهای خود را از ایالات متحده دریافت کرده است. این به معنای وابستگی بالای تولیدکنندگان نیمههادی آمریکا به بازار چین و سهولت کار چین برای چشمپوشی از تأمینکنندگان آمریکایی است.
گزارش پترسون همچنین خاطرنشان میکند که سازندگان تجهیزات آمریکایی در جاهای دیگر تجارت خود را نیز از دست خواهند داد، زیرا کشورهای دیگر میترسند ایالات متحده تلاش کند آنها را از فروش محصولات ساختهشده با تجهیزات آمریکایی به چین منع کند. سیاست منع صادرات فناوری به چین همچنین تولیدکنندگان خارجی را از سرمایهگذاری در ایالات متحده منصرف میکند، زیرا ممکن است آنها قادر به فروش به چین نباشند.