انجام برخی کارهای معمولی امروزی مانند تشخیص صدا، ترجمه همزمان متن، هدایت اتومبیل‌های خودکار و فعالیت ربات‌های کارخانه ساز همگی تنها نمونه‌هایی از کاربرد هوش مصنوعی در صنعت امروز است.
تازه ترین گزارش توسعه هوش مصنوعی حاکی از آن است که چین در سال ۲۰۲۰ میلادی ۷۶ درصد از کل اختراعات جهان در این حوزه را به خود اختصاص داده است.
در این ارتباط گفته شده است که چین در سال ۲۰۲۰ حدود ۳۹۰ هزار اختراع را در حوزه هوش مصنوعی به نام خود ثبت کرده و از این نظر رتبه اول جهان را به دست آورده است.
همچنین کل اختراعات حوزه هوش مصنوعی جهان در سال ۲۰۲۰ بالغ بر ۵۲۰ هزار اختراع بوده است.
در بخش دیگری از این گزارش تصریح شده که چین در ده حوزه مرتبط با هوش مصنوعی رهبری تحقیقات و خروجی‌های علمی را در دست دارد که از جمله آنها می‌توان به پردازش زبان‌های طبیعی، فناوری‌های تولید تراشه‌های دارای هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی اشاره کرد.
هوش مصنوعی در گام‌های آغازین
به طور کلی نظریه هوش مصنوعی به فناوری‌های بسیار پیشرفته‌ای گفته می شود که می توانند شناخت و رفتار انسان را تقلید کرده و حتی عملکرد بهتری ارائه دهند.
برای نخستین بار در سال ۱۹۵۰، آلن تورینگ، دانشمند انگلیسی علوم کامپیوتر، یک بازی رایانه ای را برای رقابت میان رایانه و انسان طراحی کرد و هدفش دستیابی به این نتیجه بود که آیا رایانه ها می توانند در محاسبات از انسان پیشی بگیرند یا خیر؟
کمی بعد محققان دانشگاه پرینستون در نیوجرسی اولین شبکه عصبی مصنوعی را طراحی کردند که از سیستم مغز و اعصاب انسانی الگو می گرفت.
همین قدم های اولیه، آغاز گام بی نهایت برای طراحی هوش مصنوعی در حوزه های پیچیده و پیچیده تری بود که تا به امروز کار را به جایی رسانده است که هوش مصنوعی مجموعه ای از داده های میلیون ها برابر پیچیده تر از مغز انسان را محاسبه می کنند.
انجام برخی کارهای معمولی امروزی مانند تشخیص صدا، ترجمه همزمان متن، هدایت اتومبیل های خودکار و فعالیت ربات های کارخانه ساز همگی تنها نمونه هایی از کاربرد هوش مصنوعی در صنعت امروز است.
هوش مصنوعی امروزه حتی در تولید مدل های پیش بینی آب و هوا و یا محاسبات نجومی و یا شناسایی علائم بیماری از طریق تصویربرداری پزشکی نیز کاربرد گسترده و بسیار زیادی پیدا کرده است.
تجاری سازی هوش مصنوعی
برهمین اساس با توجه به کاربرد متنوع هوش مصنوعی در حوزه ها و صنایع گوناگون، سرمایه گذاری در این حوزه نیز سال به سال در حال رونق بیشتر است.
«موسسه استنفورد برای هوش مصنوعی انسان محور» در کالیفرنیا در گزارش سال ۲۰۱۹ خود اعلام کرد که سرمایه گذاری خصوصی جهانی در زمینه هوش مصنوعی بیش از ۷۰ میلیارد دلار بوده است و این میزان در سال ۲۰۲۰ به رقم تقریبا دو برابری رسیده است. نکته جالب تر این که این میزان سرمایه گذاری در سال ۲۰۱۰ یعنی ۱۰ سال پیش تنها کمی بیش از ۱ میلیارد دلار بوده است. همچنین پیش بینی شده که سرمایه گذاری در حوزه هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۴ از ۳۰۰ میلیارد دلار نیز عبور کند.
همچنین در حال حاضر محبوب ترین تخصص در بین دانشجویان دکترای علوم کامپیوتر در آمریکای شمالی، کار در زمینه هوش مصنوعی است و گرایش به این تخصص رایانه ای با شیب قابل توجهی به صورت سالانه در حال افزایش است.
میدان رقابت به نفع چین
آمریکا طی چند دهه گذشته همواره با داشتن بیشترین میزان انتشار مقالات علمی و پژوهشی در زمینه هوش مصنوعی پیشتاز بوده است. اما همزمان چین در سالهای اخیر میزان تولیدات علمی خود در این زمینه را به میزان چند برابری افزایش داده است.
براساس آمار موسسات ارزیابی دانشگاهی طی سال های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰، چین هر سال بیش از هر کشور دیگری مقالات مرتبط با هوش مصنوعی تولید کرده است. در دوره یاد شده، میزان تولید تحقیقات مرتبط با هوش مصنوعی در چین تقریباً هر ساله بیش از ۱۲۰٪ افزایش یافته است، در حالی که میزان تولید در آمریکا تنها ۷۰٪ افزایش سالانه را تجربه کرده است.
همچنین هند با تولید ۲۳ هزار و ۳۰۰ نسخه مقاله علمی و پژوهشی در زمینه هوش مصنوعی طی سال میلادی گذشته در رتبه سوم جهانی این حوزه قرار گرفته است.
در میان تولید مقامات علمی مرتبط با هوش مصنوعی، مهمترین موضوع تجاری سازی ایده ها و نظرات است که در این زمینه نیز چین توانسته بیشتری تجاری سازی ایده های هوش مصنوعی را در سال ۲۰۲۰ به خود اختصاص دهد.
حتی برخی کارشناسان رقابت در زمینه تولید و تجاری سازی ایده های هوش مصنوعی را مهمترین حوزه رقابت کشورها در آینده می دانند و معتقدند که رقابت در زمینه هوش مصنوعی در قرن بیست و یکم به مانند رقابت های فضایی در اواسط قرن بیستم خواهد بود، چون توسعه هوش مصنوعی امروزه علاوه بر حوزه های علمی محض به حوزه فناوری های تسلیحاتی و نظامی بسیار پیشرفته هم کشیده شده و شاخص برتری نظامی کشورها در جهان آینده برتری در زمینه هوش مصنوعی خواهد بود.
پول بیشتر، درآمد بیشتر
با توجه به مزایای بالقوه فناوری های مبتنی بر هوش مصنوعی، آمریکا و چین به صورت همزمان در رقابتی نزدیک سرمایه گذاری های کلانی را در این حوزه دنبال می کنند.
بنیاد ملی علوم آمریکا (NSF) در آگوست سال ۲۰۲۰ اعلام کرد که پنج موسسه جدید متمرکز در موضوعات مختلف را تأسیس می کند که هرکدام توسط یک دانشگاه هدایت می شود و هر کدام از این دانشگاه ها ۲۰ میلیون دلار کمک مالی سالانه دریافت خواهند کرد. دانشگاه اوکلاهما در نورمن برای بهبود دقت پیش بینی آب و هوا در حال فعالیت است و دانشگاه تگزاس در آستین بر روی نسل بعدی الگوریتم های یادگیری ماشین متمرکز خواهد بود.
همچنین دانشگاه کلرادو بولدر از فناوری های هوش مصنوعی برای آموزش و یادگیری استفاده می کند و از دانشگاه ایلینوی در اوربانا شامپین خواسته شده تا کشف مواد و داروهای جدید با استفاده از هوش مصنوعی را دنبال کند. دانشگاه ام.آی.تی نیز این موضوع را بررسی خواهد کرد که چگونه هوش مصنوعی می تواند تحقیقات در فیزیک بنیادی را بهبود بخشد.
NSF به تازگی نیز فراخوان پیشنهادی برای تاسیس هشت موسسه هوش مصنوعی در دانشگاه های دیگر را اعلام کرده و تاکید دارد که همچنان متعهد به حمایت مالی از پروژه های هوش مصنوعی در آمریکاست.
علاوه بر این موسسه ملی غذا و کشاورزی وزارت کشاورزی آمریکا متعهد شده که برای استفاده از هوش مصنوعی در جریان تحقیقات در زمینه عملکرد محصول، مقاومت در برابر آفات و توزیع مواد غذایی به دو موسسه دانشگاهی مبلغی به میزان ۲۰ میلیون دلار در طول ۵ سال کمک مالی کند.
همان گونه که گفته شد در طرف مقابل آمریکا، کشور چین به عنوان مهمترین رقیب واشنگتن در زمینه هوش مصنوعی قرار دارد و یکی از نکات قابل توجه در مورد چین، عدم بروز وقفه در فعالیت‌های تحقیق و توسعه و همچنین روند سرمایه‌گذاری در صنعت هوش مصنوعی این کشور در طول بحران ناشی از بروز همه گیری کووید ۱۹ است.
از جمله مهمترین اهداف دولتمردان چین در صنعت هوش مصنوعی می‌توان به استفاده گسترده از فناوری‌های مرتبط با این صنعت در حوزه‌های امنیتی و نظامی اشاره کرد. پیش‌بینی جرایم، نظارت حداکثری بر فضای اینترنت، توسعه صنعت موشکی و … تنها گوشه‌ای از کاربردهای هوش مصنوعی در این کشور خواهد بود.
از سوی دیگر، سرمایه‌گذاری شرکت‌های چینی در غول‌های فناوری آمریکا، همواره یکی از راه‌های انتقال فناوری به داخل چین بوده است. در همین رابطه، مقامات آمریکایی نیز با توجه به رشد چشمگیر حضور چینی‌ها در حوزه هوش مصنوعی طی سالیان اخیر و به منظور حفظ جایگاه خود در این حوزه، اقداماتی را در جهت ممانعت از همکاری شرکت‌های آمریکایی با برخی همتایان چینی خود انجام داده‌اند.