در طول دو دهه گذشته، چین برای اجرایی کردن طرح بزرگ «یک کمربند – یک جاده» در پروژه های مختلفی سرمایه گذاری کرده است و به عنوان سرمایه گذار اولیه در بسیاری از کشورهای با درآمد پایین و متوسط به شمار میآید و به برخی نیز وام اعطا کرده است.
بر اساس دادههای مرکز تحقیقاتی آمریکایی «اید-دیتا» (AidData) در یک بازه زمانی ۱۸ ساله چین در ۱۳ هزار و ۴۲۷ پروژه به ارزش ۸۴۳ میلیارد دلار در ۱۶۵ کشور در مناطق مختلف جهان سرمایه گذاری کرده است.
بررسیها نشان میدهد چین در دو دهه اول قرن ۲۱ فعالیتهای مالی خود را در کشورهای متعدد در قاره های مختلف افزایش داده است.
با توجه به اینکه تعهدات مالی توسعه بینالمللی سالانه حدود ۸۵ میلیارد دلار در سال برآورد شده است، چین اکنون بیش از آمریکا و سایر قدرتهای بزرگ در این زمینه هزینه کرده است.
چین با اعطای وام به کشورهای مختلف با آنها همکاری میکند و یکی از مصادیق این همکاری ها، طرح راه ابریشم نوین است که «یک کمربند- یک جاده» نیز نامیده میشود.
بر اساس این طرح قرار است قارههای آسیا، آفریقا و اروپا با شبکههای تجاری ریلی، زمینی و دریایی به یکدیگر متصل شوند.
گفتنی است بانکهای تجاری دولتی چین با سازماندهی سندیکاهای وامدهی و سایر مراکز تأمین مالی مشترک، امکان اجرای پروژههای زیرساختی بزرگ را فراهم کردهاند.
بر اساس این گزارش، تعداد پروژههای بزرگی که چین در طرح یک کمربند-یک جاده سرمایه گذاری کرده است به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار برآورد شده است که به صورت سالانه تصویت شده اند و در مدت زمان ۵ سال اول اجرای این طرح ها سه برابر شدهاند.
نکته دیگر اینکه چین با هدف بازپس گیری مبلغ وام ارائه شده به کشورهای مختلف از روشهای متفاوتی استفاده می کند که واردات کالا و منابع معدنی از کشورهای مقروض یکی از مصادیق آن به شمار میآید.
کمربند اقتصادی جاده ابریشم و جاده ابریشم دریایی قرن ۲۱ ابتکارهایی هستند که برای نخستین بار در پاییز ۲۰۱۳ توسط رییس جمهوری چین و به ترتیب در جریان دیدارهایی از قزاقستان و اندونزی ارائه شدند.
این کمربند به عنوان شبکهای طراحی شده از جادههای فراسرزمینی و خطوط راه آهن، لولههای نفت و گاز و دیگر پروژههای زیرساختی است که از شهر شیئان در مرکز چین آغاز و سراسر آسیای میانه را در مینوردد و سرانجام به مناطق دوردستی چون مسکو، روتردام و ونیز میرسد.
پکن در سال ۲۰۱۷ متعهد به سرمایه گذاری ۱۲۴ میلیارد دلاری در این طرح شد. شرکت مشاورهای مورگان استانلی پیش بینی کرده است ارزش سرمایه گذاری چین در پروژههای طرح یک جاده یک کمربند تا سال ۲۰۲۷ به ۱.۳ تریلیون دلار خواهد رسید.