برای دور زدن محدودیت‌های چین در سرمایه‌گذاری خارجی در صنایع خاص و جذب سرمایه از بازارهای سهام خارج از کشور، بسیاری از شرکت‌های چینی یک ساختار به اصطلاح VIE را پذیرفته‌اند.
واحدهای با منافع متغیر (VIE) یعنی شرایطی که سرمایه‌گذار خارجی کنترل بنگاه‌های داخلی را از طریق ترتیبات قراردادی در اختیار می‌گیرد، نه خرید مستقیم سهام آن‌ها.
بر اساس برآوردها بیش از 100 شرکت با ساختار VIE اکنون حدود 4 تریلیون دلار از سهام شرکت‌های چینی را خریداری کرده‌اند که سرمایه‌گذاران مستقر در ایالات متحده 700 میلیارد دلار آن را در اختیار دارند.
این ساختار عجیب و غریب شرکت‌ها، سرمایه‌گذاران خارج از چین را قادر می‌سازد تا سود برخی از موفق‌ترین شرکت‌های چین – از Tencent Holdings گرفته تا Alibaba Group Holding – را به دست آورند.
در حالی که این رویکرد به مدت دو دهه خوب کار می‌کرد، اما با اقدام اخیر نهاد نظارتی چین در توقف عرضه اولیه سهام شرکت Ant Group به ارزش 39.5 میلیارد دلار، این ریسک را ایجاد کرده که ممکن است این رویکرد و ساختار منهدم شود.
گفته می‌شود بیش از 900 شرکت با ساختار VIE در ایالات متحده و هنگ‌کنگ مستقر هستند.
هرچند سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها به طور کلی انتظار دارند پکن وضعیت موجود را حفظ کند و برخورد فوری با ساختارهای VIE انجام ندهد، اما باز هم یک بحران بالقوه برای سهام و سرمایه‌گذاران آن‌ها وجود دارد.
نهادهای نظارتی آمریکایی از جمله کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) اخیراً نگرانی‌های خود را در مورد ساختارهای VIE ابراز داشته‌اند.
بخش صادرات امور مالی شرکت‌های بزرگ SEC در سندی که در ماه نوامبر منتشر شد، اعلام کرد: این ساختارهای VIE مستقر در چین خطراتی را برای سرمایه‌گذاران آمریکایی ایجاد می‌کند که در سایر ساختارهای سازمانی وجود ندارد.
آخرین قانون سرمایه‌گذاری خارجی چین که از اوایل سال جاری لازم‌الاجرا شد، به‌هیچ‌وجه از ساختارهای VIE نام نبرد و از پیش‌نویس قبلی که در سال 2015 منتشر شد و موضع تندی نسبت به آن داشت، عقب‌نشینی کرد.
این بدان معناست که پکن تاکنون هنوز رسماً در مورد مسئله قانونی بودن VIE ساکت است، حتی اگر قدرت ابطال یا حتی غیرقانونی بودن آن را داشته باشد.