سیاست‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری حوزه ذخیره انرژی چین

به گزارش China Briefing، براساس اطلاعات شرکت «ترند فورس»، انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۵ بازار ذخیره انرژی چین مرز ۱۰۰ گیگاوات بر ساعت را رد کند. این بازار قرار است با پیشی‌گرفتن از اروپا و ایالات متحده به سریع‌ترین بازار ذخیره انرژی در جهان تبدیل شود.

چرا ذخیره انرژی مهم است؟

ذخیره انرژی به فرآیند یا وسیله‌ای اطلاق می‌شود که انرژی تولید شده را برای استفاده در زمان بعدی جمع‌آوری می‌کند تا عدم تعادل بین تقاضا و تولید انرژی را کاهش دهد. این می‌تواند طیف گسترده‌ای از منافع را برای شبکه برق، برای کاربران نهایی برق و به طور کلی برای جامعه فراهم کند. در مورد چین، ذخیره انرژی راه‌حل‌های پایداری برای استفاده کارآمدتر از انرژی ارائه می‌دهد.

در حالی که بخش انرژی‌های تجدیدپذیر چین پتانسیل گسترده‌ای دارد، سرعت بالای نصب نیروگاه با ظرفیت استفاده از آن‌ها مطابقت ندارد و باعث می‌شود انرژی پاک هر چه بیشتر هدر رود. برخی از استان‌های شمال غرب با منابع غنی بادی و خورشیدی عموماً دارای مازاد برق هستند. گزارش‌ها نشان می‌دهد که نزدیک به ۱۲ درصد از انرژی تولید شده توسط توربین‌های بادی در مغولستان داخلی و ۱۰ درصد از انرژی خورشیدی در چینگ‌های در سال ۲۰۲۲ هدر رفته است. در گانسو، به دلیل ظرفیت کم مصرف، میزان استفاده کلی از انرژی ممکن است به زیر ۹۰ درصد کاهش یابد، در حالی که این میزان در سال ۲۰۲۱ به ۹۶٫۸۳ درصد رسید.

با صرفه‌جویی انرژی مازاد و رهاسازی زمانی که تقاضای انرژی بالا می‌رود، بخش ذخیره انرژی کمک می‌کند تا تنوع تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر متعادل گردد. با انجام این کار، منابع تجدیدپذیر بیشتری در سیستم‌های انرژی چین ادغام شده و انتقال به سمت اقتصاد بدون کربن تسهیل می‌گردد.

بازار کنونی ذخیره انرژی در چین

بخش انرژی‌های تجدیدپذیر چین در حال حاضر رشد سریعی را تجربه می‌کند. چین در نظر دارد تا سال ۲۰۲۵، ۵۰ درصد از برق تولیدی خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر تولید کند. چین همچنین یکی از بزرگترین بازارهای ذخیره انرژی باتری با ظرفیت کل حدود ۷۰ گیگاوات با ارزش بازار ۱٫۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ را دارد که پیش‌بینی می‌شود به ۱۷۰ گیگاوات و ارزش بازار ۶ میلیارد دلار تا سال ۲۰۲۵ افزایش یابد.

برنامه چین برای توسعه ذخیره انرژی

در ۲۱ مارس ۲۰۲۲، کمیسیون توسعه و اصلاحات ملی و اداره ملی انرژی به طور مشترک برنامه اجرایی برای توسعه فناوری‌های ذخیره‌سازی انرژی جدید را در طول دوره چهاردهم برنامه پنج ساله منتشر کردند که خواستار اکوسیستم گسترده‌تری از نهادهای دولتی و خصوصی برای ایجاد بخش ذخیره‌سازی انرژی است و بر نقش نیروهای بازار، از جمله شرکت‌های تولید برق و ارائه‌دهندگان مستقل خدمات، در سرمایه‌گذاری در پروژه‌های ذخیره‌سازی تاکید می‌کند. تا سال ۲۰۳۰، چین قصد دارد قابلیت‌های داخلی را در تمام فناوری‌های کلیدی ذخیره‌سازی انرژی ایجاد کند تا نیازهای آینده شبکه برق را برآورده کند.

در درازمدت، ذخیره انرژی نقش مهمی را در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر چین ایفا خواهد کرد. چهاردهمین برنامه پنج ساله برای ذخیره انرژی از پیشرفت‌های فناوری جدید و تجاری‌سازی صنعت ذخیره‌سازی حمایت می‌کند. در پی این طرح، بیش از ۲۰ استان در سال گذشته برنامه‌های خود را برای نصب سیستم‌های ذخیره‌سازی انرژی با ظرفیت مجموع بیش از ۴۰ گیگاوات اعلام کرده‌اند.

این طرح همچنین هدف روشنی برای کاهش هزینه هر واحد ذخیره انرژی تا سال ۲۰۲۵ به میزان ۳۰ درصد تعیین کرده است. پس از تحقق این اهداف، قیمت می‌تواند به ۰٫۸ تا ۱٫۰ یوان (۰٫۱۲ تا ۰٫۱۵ دلار) در هر وات ساعت برسد که از نظر تجاری سیستم ذخیره انرژی را بدون یارانه با صرفه می‌کند.

بنابراین این طرح به ذخیره انرژی مسیری برای رشد بازار محور می‌دهد و راه را برای استقرار ذخیره انرژی در مقیاس بزرگ در بخش برق هموار می‌کند. با طی کردن این مسیر، مکانیسم‌های قیمت‌گذاری که قادر به سودآور کردن ذخیره انرژی هستند، مشوق قدرتمندی برای دستیابی به کربن خنثی قبل از سال ۲۰۶۰ فراهم می کنند.

از آنجایی که مکانیسم‌های متنوع می‌توانند نیازهای مختلف ذخیره‌سازی و مدت زمان مورد نیاز را برآورده کنند، چهاردهمین دوره برنامه پنج ساله برای ذخیره‌سازی انرژی، توسعه جمعی فناوری‌های مختلف ذخیره‌سازی انرژی جدید، مانند هوای فشرده، هیدروژن، باتری و انرژی حرارتی را تشریح می‌کند و خود اتکایی در زمینه های کلیدی را هدف قرار داده است. همچنین اهداف بلندپروازانه‌ای را برای توسعه ۳۰ گیگاوات از فناوری‌های ذخیره‌سازی انرژی آبی بدون پمپ و تجاری‌سازی و به کارگیری آنها در مقیاس بزرگ تعیین می‌کند.

ذخیره انرژی آبی

بر اساس برآورد  اداره ملی انرژی، یک منبع اصلی انرژی پاک، فناوری برق آبی دارای پتانسیل تولید عظیم ۶۸۰ گیگاوات در چین است که از این میزان ۱۸۰ گیگاوات تا سال ۲۰۵۰ برنامه‌ریزی ساخت آن صورت گرفته است. شرکت پاور چاینا، بزرگترین سازنده پروژه‌های برق آبی چین قصد دارد تا سال ۲۰۲۵، ۲۰۰ ایستگاه آبی پمپاژ شده با ظرفیت ترکیبی ۲۷۰ گیگاوات احداث کند.

در مورد ذخیره‌سازی، این کشور قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ ظرفیت را از حدود ۳۲ گیگاوات فعلی به ۱۲۰ گیگاوات افزایش دهد. در پایان سال ۲۰۱۹، کل جهان ۱۵۸ گیگاوات ذخیره‌سازی آبی داشت.

مقامات استانی همچنین از توسعه‌دهندگان پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر جدید می‌خواهند که در سیستم‌های ذخیره‌سازی سرمایه‌گذاری کنند تا حداقل ۱۰ تا ۳۰ درصد از نیازهای پروژه‌های خود را تامین کنند.

ذخیره انرژی باتری

چین سرمایه‌گذاری هنگفتی را در ذخیره‌سازی باتری انجام می‌دهد و ظرفیت ذخیره سازی ۱۰۰ گیگاوات را تا سال ۲۰۳۰ هدفگذاری کرده است. چهاردهمین برنامه پنج ساله این کشور برای حمایت از همه انواع سیستم‌های ذخیره انرژی باتری، از جمله سدیم-یون، لیتیوم-یون جدید، کربن سرب، و باتری جریان ردوکس تنظیم شد. ذخیره‌سازی باتری فواید زیادی همچون داشتن ظرفیت بالا، طول عمر بالا، هزینه کم و واکنش سریع دارد. هدف سرعت بخشیدن به ساخت امکانات ذخیره‌سازی باتری مستقل جهت کمک به ایجاد تعادل در رشد سریع و درعین حال متناوب ظرفیت تولید از توربین‌های بادی و پنل‌های خورشیدی است.

چین مدت‌هاست که بر زنجیره تامین جهانی باتری‌های لیتیومی تسلط دارد، اگرچه اروپا و ایالات متحده نیز گام‌های بزرگی برای افزایش تولید داخلی برداشته‌اند.

ذخیره انرژی هوای فشرده

در ۲۶ مه ۲۰۲۲، اولین ذخیره‌سازی انرژی هوای فشرده در غار نمکی چین در چانگژو، استان جیانگسو، شروع به کار کرد که پیشرفت قابل‌توجهی در تحقیق و استفاده از فناوری جدید ذخیره‌سازی انرژی چین را نشان داد. این نیروگاه از انرژی الکتریکی برای فشرده کردن هوا به داخل یک غار نمک زیرزمینی استفاده می‌کند و سپس هوا را برای به حرکت درآوردن یک توربین هوا آزاد می‌کند که می‌تواند در صورت نیاز برق تولید کند.

این پروژه که توسط گروه ملی صنعت نمک چین، شرکت چینی Huaneng Group و دانشگاه Tsinghua توسعه یافته است، نزدیک به ۳۳۶ میلیون یوان (۵۰ میلیون دلار) در یک دور سرمایه‌گذاری جمع‌آوری کرده است. در صورت بهره‌برداری، ظرفیت ذخیره‌سازی انرژی در هر سیکل به ۳۰۰۰۰۰ کیلووات ساعت برق می‌رسد که برابر با مصرف برق روزانه حدود ۶۰۰۰۰ ساکنین است.

ذخیره انرژی حرارتی خورشیدی

عملکرد کارآمد سیستم‌های حرارتی خورشیدی همراه با سیستم‌های ذخیره انرژی حرارتی مهمترین جنبه برای استفاده در مقیاس بزرگ از خورشید است. طبق گزارش اداره ملی انرژی، چین تا سال ۲۰۲۵ سالانه ۸۳ تا ۹۹ گیگاوات ظرفیت انرژی خورشیدی نصب خواهد کرد، در حالی که انرژی تولید شده توسط مزارع خورشیدی در سال گذشته ۱۴ درصد افزایش یافت و به ۵۴٫۹ گیگاوات رسید. این مقدار تولید به ظرفیت ذخیره‌سازی بالایی نیز نیاز دارد.

منبع: china-briefing