استراتژی شرکت‌های چینی در جهت گسترش هرچه بیشتر در خاورمیانه

دالیو، که خود را شیفته چین (ساینوفیل) معرفی می‌کند، در سخنرانی خود در هفتمین کنفرانس سالانه سرمایه گذاری در آینده (FII)، که اغلب از آن با نام «داووس در صحرا» یاد می‌شود و هزینه عضویت در آن ۱۵۰۰۰ دلار آمریکا است، ضرب‌المثلی چینی «خرگوش باهوش سه لانه دارد» را به کار برد.

شرکت‌کنندگان در این رویداد با مدیران ارشد سعودی از آرامکو، بزرگ‌ترین شرکت نفتی جهان، تا صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی (PIF)، به ارزش ۷۰۰ میلیارد دلار از نزدیک آشنا شده و با هم  ارتباط برقرار کردند.

مؤسسه FII در ۷ و ۸ دسامبر در هنگ کنگ، میزبان اجلاس اولویت  FIIدر آسیا بود. جان لی کاچیو، مدیر اجرایی، در مراسم افتتاحیه شرکت کرد و پل چان موپو، وزیر امور مالی، در این رویداد سخنرانی نمود. رهبری هیئت عربستانی بر عهده یاسر الرمیان، رئیس PIF و FII  بود.

نظر دالیو درباره حفاظت از سرمایه، در زمانی مطرح می‌شود که اقتصاد جهانی با عدم قطعیت‌های بازار و تنش‌های ژئوپلیتیکی دست به گریبان است. استفاده طنزآمیز و مناسب از تشبیه خرگوش، با تشویق و خنده حضار همراه شد. اما روی تلخ سخن دالیو، از ضرورت تنوع بخشیدن به سبد سهام سرمایه‌گذاران با توجه به ناپایداری ذاتی اقتصاد جهانی و پیامدهای جنگ‌های اوکراین و غزه حکایت می‌کرد.

به عقیده بیل هوانگ شیائوکینگ، بنیان‌گذار و مدیر عامل شرکت توسعه‌دهنده ربات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی دیتا روبوتیک مستقر در شانگهای که در جمع حاضران بود، این توصیه، نصیحت بسیار به جایی بود.

هوانگ پس از اولین سفر خود به کشورهای خاورمیانه از جمله عربستان سعودی، قطر و امارات در ماه اکتبر، تصمیم گرفته است که این منطقه را به عنوان «مقر جدید» احتمالی شرکت خود برای سرمایه‌گذاری‌های تجاری با اروپا و آمریکا انتخاب کند. هوانگ معتقد است استارت‌آپ هشت ساله او که ربات‌های انسان‌نما مبتنی بر ابر را برای ارائه خدماتی مانند نظافت، مراقبت و بهداشت خانه‌ها، رستوران‌ها و بیمارستان‌ها توسعه داده است، آماده انجام این اقدام است.

وی معتقد است در این منطقه فرصت‌های تجاری فراوان، به وفور مهیاست و می‌گوید بازار خاورمیانه عمیق و وسیع است و به دوران شکوفایی چین در دهه ۱۹۹۰ شباهت‌هایی دارد.

تحلیلگران می‌گویند همزمان با تشدید تنش‌های سیاسی و کندی اقتصاد جهانی، نرخ رشد اقتصادی چین پس از چندین دهه توسعه سریع پس از گشایش اقتصادی این کشور در دهه۱۹۸۰ ، به اوج خود رسیده است و حالا، خاورمیانه که به دنبال توسعه اکوسیستم‌های استارتاپی مبتنی بر فناوری و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی به عنوان محرک رشد است، جایگزین جذابی به شمار می‌آید.

بر اساس گزارشی که بانک HSBC در ماه اوت منتشر کرد، تجارت میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس(بحرین، کویت، عمان، قطر، عربستان سعودی و امارات) و چین از تجارت با ایالات متحده و منطقه یورو در مجموع پیشی گرفته است.

به تخمین HSBC تا سال ۲۰۲۷، میان چین و منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) ، ظرفیت تجاری ۱۷۸ میلیارد دلاری وجود دارد.

در ماه اکتبر، بانک جهانی تخمین زد که رشد تولید ناخالص داخلی واقعی در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به دلیل کاهش تولید نفت و افت قیمت نفت از ۷٫۳ درصد در سال ۲۰۲۲ به ۱ درصد در سال ۲۰۲۳، کاهش خواهد یافت و این کاهش، برای بخش‌های غیرنفتی فرصتی را فراهم خواهد کرد تا  به جبران این شکاف ایجاد شده در رشد، کمک کنند.

وینسنت یان، معاون ارشد گروه هلدینگ عجلان و برادران می‌گوید: «برای برخی شرکت‌های چینی زمان آن فرارسیده تا بازار را با استفاده از اهرم‌های دیپلماتیک تقویت‌شده پس از سفر رئیس‌جمهور شی جین پینگ [از عربستان در دسامبر ۲۰۲۲] هدف قرار دهند».

این موقعیت، ورود شرکت‌های چینی به پادشاهی سعودی را در راستای استراتژی چشم انداز ۲۰۳۰ این کشور برای تحول اقتصادی و کاهش وابستگی کشور به سوخت‌های فسیلی تسهیل می‌کند. شرکت عجلان تاکنون دوازده شرکت چینی از بخش‌های مختلف را جذب کرده است که بر روی مدل‌های تجاری پایدار متمرکز شده‌اند تا به مشتریان دولتی، شرکت‌ها و افراد خدمت‌رسانی کنند.

به گفته بازیگران عرصه صنعت، موج اخیر سرمایه‌گذاری‌ها موضوع مشترکی دارد: شرکت‌ها بر توسعه محصولاتی متمرکز شده‌اند که برای بشریت سودمندترند و زندگی بهتر و پایدارتری را از طریق پیشرفت‌های فناورانه در منطقه ترویج می‌کنند.

یان می‌گوید دولت عربستان سعودی به فعالیت‌های پرسود مربوط به معاملات عظیم در حوزه‌های تولید و فناوری که به خلق منافع اقتصادی بسیار بزرگ و سودهای قابل توجهی منتهی می‌شوند، توجه ویژه‌ای دارد.

یاسر الرمیان، مدیر PIF و رئیس موسسه FII، هنگام سخنرانی در کنفرانس FII بر تعهد پادشاهی سعودی به انرژی‌های تجدیدپذیر برای تضمین آینده‌ای پایدار تأکید کرد و اظهار داشت که پیش‌بینی می شود تا سال ۲۰۳۰ ، انرژی‌های تجدیدپذیر نیمی از منابع انرژی این کشور را تشکیل دهند. در سال ۲۰۲۲، کمتر از ۱ درصد از برق عربستان از طریق باد و خورشید تامین می‌شد.

الرمیان همچنین بر نقش رو به رشد هوش مصنوعی (AI) در آینده اقتصادی پادشاهی سعودی تاکید کرد. در ژوئن سال جاری و در بحبوحه فشار ریاض برای توسعه صنعت تولید خودروهای الکتریکی داخلی ، وزارت سرمایه‌گذاری عربستان سعودی به سرمایه‌گذاری مشترکی با شرکت Human Horizons Technology دست زد. همچنین طرحی توسط استارتاپ چینی خودروهای الکتریکی Enovate Motors، ، برای ساخت یک کارخانه در عربستان سعودی در دست اقدام است. استارتاپ‌های چینی مانند فوریه و وی‌راید هم قبلاً با موفقیت در منطقه سرمایه‌گذاری کرده و مدل‌های تجاری خود را با نیازهای کشورهای خاورمیانه تطبیق داده‌اند.

فوریه، که یک شرکت رباتیک در حوزه توانبخشی پزشکی است، قبلاً از  صندوق ۱ میلیارد دلاری سرمایه گذاری  خطرپذیر پراسپریتی سِوِن آرامکو، سرمایه‌گذاری هایی را دریافت کرده است.

این صندوق که نامش از «چاه نفت پراسپریتی» (هفتمین چاه حفر شده در عربستان سعودی و اولین چاهی که به نفت رسید)گرفته شده است، در سال ۲۰۲۲ همراه با سرمایه‌گذاران جهانی مانند سافت‌بانک ژاپن در دوره‌ی سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیون یوانی، در شرکت فوریه سرمایه‌گذاری کرد.

زن کوه، مدیرعامل جهانی شرکت فوره می‌گوید: «سعودی‌ها می‌خواهند در چیزی سرمایه‌گذاری کنند که بتواند زندگی را تغییر دهد و این درست همان کاری است که ما داریم انجام می‌دهیم.»

سال ۲۰۲۲ همزمان با دور دوم سرمایه‌گذاری در فوریه، آیسر طیب، مدیر عامل این صندوق استراتژی دلیل سرمایه‌گذاری‌ خود را چنین توضیح داد: امیدواریم راه‌حل‌های توانبخشی فوریه را در شبکه بیمارستان‌ها و کلینیک‌های کشورمان ارائه کنیم. طیب افزود که با این شرکت، برای ارائه پیشرفته‌ترین خدمات توانبخشی و ارائه راه‌حل برای ارتقاء بهبودی و کیفیت زندگی بیماران در عربستان و فراتر از آن همکاری خواهند کرد.

یکی دیگر از شرکت‌های نوآور، شرکت فناوری رانندگی خودکار وی‌راید  است که دفتر مرکزی آن در گوانگژو است و دفاتری در سن خوزه، سنگاپور و ابوظبی دارد و مجوز اولین خودروی هوشمند در امارات را دریافت کرده است.

به گفته تونی هان، مدیرعامل و هم‌بنیانگذار وی‌راید، پس از دو سال فرآیندهای آزمایشی و بررسی دقیق که شامل رباتاکسی در جاده‌های امارات نیز بود، این مجوز صادر شد.

هان با اشاره به رباتاکسی‌ها، رباتوبوس‌ها، رباوان‌ها و روبوسوئیپرها گفت: “پس از کسب مجوز، وی‌راید مجاز است تمام خودروهای خود را در داخل کشور آزمایش کند.”

در حال حاضر، وی‌راید ناوگانی متشکل از ۱۰ خودرو را در امارات متحده عربی اداره می‌کند که شامل هشت رباتاکسی و دو رباتوبوس است. این شرکت قصد دارد در راستای استراتژی و تعهد خود به پیشبرد نوآوری‌های فناورانه در حمل‌ونقل، تا سال ۲۰۲۵  در جاده‌های امارات صدها خودرو داشته باشد.

هان می‌گوید: ” امیدواریم رانندگی خودکار را واقعاً عملی کنیم و هزینه‌های نیروی کار را کاهش دهیم.”

یان از شرکت عجلان می‌گوید که این بازی هم کمی و هم کیفی است. شرکت عجلان باید مطمئن شود که کسب‌وکارهایی که به دنبال سرمایه‌گذاری در عربستان سعودی هستند، می‌توانند یک مدل تجاری پایدار برقرار کنند و به طور دقیق، به جذب مشتریانی اعم از دولتی، شرکت‌ها و افراد نیاز دارند که حاضر باشند برای برخورداری از  محصولات و خدمات آنها، پول پرداخت کنند.

عجلان از اتووایز که یک شرکت توسعه دهنده ماشین‌های رفتگر خودکار خیابانی است نیزحمایت کرده است. این هم نمونه‌ای دیگر از مزایایی است که فناور‌های چینی می‌توانند با کاهش نیاز به نیروی کار و بهبود شرایط محیط‌زیست برای کشور به ارمغان بیاورند.

یک مینی‌رباتوبوس کاملاً بدون راننده هم توسط وی‌راید و یوتانگ ساخته شده است.

یان می‌گوید: «ما راهگشای شرکت‌های چینی‌ای هستیم که قصد دارند عملیات خود را در عربستان سعودی بومی‌سازی کنند، زیرا ما هر دو بازار را به خوبی می‌شناسیم و می‌توانیم به تسهیل سرمایه‌گذاری و صرفه‌جویی در زمان کمک کنیم.»

تانگ یینگ لان، مدیرعامل و هم‌بنیانگذار شرکت سرمایه‌گذاری Insignia Ventures Partners که یک شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر در آسیای جنوب شرقی و متخصص در حوزه سرمایه‌گذاری در مراحل اولیه است، می‌گوید سایر کشورهای خلیج نیز به دنبال تنوع بخشیدن به اقتصاد وابسته به نفت خود از طریق سرمایه‌گذاری‌ مرحله‌ای در انرژی‌های پایدار و تجدیدپذیر و فناوری هستند.

به عنوان مثال، صندوق ثروت سرمایه‌ای مستقل قطر، به عنوان نهاد سرمایه‌گذاری قطر، در حال ارزیابی چشم انداز سرمایه‌گذاری در بخش‌های‌ خرده‌فروشی، مراقبت‌های بهداشتی، فناوری و لجستیک چین است. عبدالله الکواری، رئیس واحد مشاوره سازمان سرمایه‌گذاری قطر (آسیا-اقیانوسیه) ، در حاشیه نشست کاکسین که در اوایل نوامبر در پکن برگزار شد، از تصمیات این صندوق پرده برداشت.

شرکت سرمایه‌گذاری CYVN Holdings ، که توسط دولت ابوظبی تامین مالی می‌شود، در ماه ژوئن ۷ درصد از سهام نیو، یکی از تولیدکنندگان پیشرو خودروهای الکتریکی در چین را به مبلغ ۷۳۸٫۵ میلیون دلار خریداری کرد.

در عین حال، به شرکت‌های چینی که به خاورمیانه چشم دوخته‌اند توصیه می‌شود ضمن بومی‌سازی محصولات خود، دیدگاه‌های جهانی اتخاذ کنند.

کوه مدیر عامل فوریه بر اهمیت همکاری با شرکای خارجی که تجربه و دیدگاه بین‌المللی دارند، تأکید می‌کند و هوانگ از شرکت دیتا روبوتیکز معتقد است برای موفقیت در خاورمیانه، بومی‌سازی و سهیم کردن اقتصاد محلی استراتژی‌های بسیار مهمی است.

هوانگ می‌گوید: «آموختن از تجربه شرکت‌های خارجی در چین در دهه‌های گذشته می‌تواند بینش‌های ارزشمندی را برای شرکت‌های چینی در حال گسترش در خاورمیانه فراهم کند. با استفاده از این استراتژی‌ها و بینش‌ها، شرکت‌های چینی می‌توانند در منطقه خاورمیانه موفق شوند.»

منبع:‌ scmp