جنبه تاریک کار در صنعت پررونق فناوری چین دوباره مورد انتقادات عمومی قرار گرفته است.
شرکت «پیندوودو» (Pinduoduo) که غول تجارت اجتماعی چین محسوب می‌شود در پی کشته شدن دو تن از کارمندانش حین کار، مورد انتقاد قرار گرفته است. در 29 دسامبر سال گذشته یک زن 22 ساله که کارمند Pinduoduo بود، فوت کرد.
«پیندوودو» بیانیه‌ای در مورد مرگ این زن در 4 ژانویه منتشر کرد. این شرکت همچنین خبر داد که یک کارگر جوان دیگر که کارمند این شرکت بوده هم فوت کرده است.
عصبانیت مردم از «پیندوودو» هنگامی شدت گرفت که یک کارمند سابق آن یک فیلم 15 دقیقه‌ای منتشر کرد و در آن فاش ساخت که «پیندوودو» ساعات طولانی کار را به کارمندان تحمیل می‌کند. البته «پیندوودو» هم با انتشار بیانیه‌ای، این اتهامات را انکار کرد.
اما «پیندوودو» تنها شرکتی نیست که به تحمیل کار زیاد به کارمندان متهم شده است. اصطلاح «فرهنگ 996» که به کار 12 ساعت در روز، شش روز در هفته اشاره دارد، برای بسیاری از شرکت‌های فناوری چین به یک استاندارد نانوشته تبدیل شده است.
کارگران فناوری سال‌ها از فرهنگ 996 شکایت داشتند و در سال 2019 برخی از کارگران کمپینی با نام 996.ICU با این شعار راه انداختند که اگر 996 ساعت کار کنید، درنهایت به بخش مراقبت ویژه (ICU) منتقل خواهید شد.
کمپین 996.ICU باعث شده رسانه‌های دولتی چین از چنین نقض حقوق کارگری انتقاد کنند، اما در دو سال گذشته تغییر چندانی نشده است.
در همان زمان، شرکت‌های فناوری مانند Kuaishou، Tencent، ByteDance و Pinduoduo شاهد افزایش مشتری‌ها بوده‌اند.
شیوع کرونا هم به افزایش درآمد این شرکت‌ها منجر شده به طوری که قیمت سهام «پیندوودو» در بورس نزدک آمریکا بیش از 4 برابر شده است و بنیان‌گذار 40 ساله آن، کالین هوانگ ژنگ، دومین فرد ثروتمند در چین شده است.
تحلیلگران می‌گویند شرکت‌های فناوری در بین کارمندان جوان چینی محبوب هستند زیرا حقوق آنها به طور کلی بالاتر از حقوق در بخش‌های تولید و خدمات است؛ اما این کارگران مجبورند ساعت‌های طولانی بیشتری کار کنند تا ارزش خود را برای کارفرمایان ثابت کنند.
از نظر فنی، فرهنگ 996، نقض قانون کار چین است که طبق آن کارمندان نباید بیش از هشت ساعت در روز و 44 ساعت در هفته کار کنند. طبق قانون، اضافه‌کاری نباید بیش از 36 ساعت در ماه باشد.
با این حال، مقامات کار چین هیچ شرکت بزرگ فناوری را به دلیل تشویق یا وادار کردن کارمندان خود به کار در ساعات طولانی مجازات نکرده‌اند.
کارگران همچنین غالباً برای اضافه‌کاری که انجام می‌دهند اضافه‌کار نمی‌گیرند. در یک نظرسنجی توسط پلتفرم استخدام آنلاین Zhilian Zhaopin در سال 2019، بیش از 70 درصد از 10 هزار پاسخ‌دهنده گفتند که برای کار اضافه‌کار حقوق نگرفته‌اند.
یانگ چونهویی، وکیل مستقر در پکن، گفت: اگرچه کارگران حق دارند از کارفرمایان برای پرداخت دستمزد اضافه‌کار بخواهند، اما ارائه مدارک برای کارگران بسیار دشوار است. کارکنان معمولاً تا زمانی که تصمیم به ترک شغل خود نگیرند، جرات نمی‌کنند دستمزد اضافه‌کار از شرکت‌ها بگیرند.
این حقوقدان گفت: معمولاً کارفرمایان اجرای برنامه 996 را به عنوان یک قانون نانوشته اجرا می‌کنند و یا حتی آن را به بخشی از فرهنگ شرکت تبدیل می‌کنند و دور زدن قانون کار را آسان می‌کنند.
رهبران برجسته فناوری در گذشته از ساعت‌های طولانی کاری دفاع کرده‌اند. جک ما، مؤسس هلدینگ گروه Alibaba در آوریل 2019 گفت که برنامه 996 به غول‌های فن‌آوری چینی مانند Alibaba و Tencent Holdings کمک کرده است تا رشد کنند و به آنچه که امروز هستند تبدیل شوند.
او گفته بود: «اگر به علی‌بابا می‌پیوندید، باید 12 ساعت در روز آماده کار شوید، در غیر این صورت چرا به علی‌بابا می‌آیید؟ ما به کسانی که هشت ساعت راحت کار می‌کنند نیاز نداریم.»
ریچارد لئو، بنیان‌گذار JD.com، نیز موفقیت این غول تجارت الکترونیکی را مدیون تحمل زودهنگام کار طولانی‌مدت خود دانسته و در سال 2019 گفته بود کسانی که در شرکت او بیکار هستند «برادران من نیستند».
یک کارمند سابق در «پیندوودو» که از معرفی نامش خودداری کرد، گفت که برنامه رسمی کار وی در «پیندوودو» از ساعت 11 صبح تا 8 شب شامل دو ساعت استراحت برای ناهار و شام است؛ اما در حقیقت، بیشتر کارگران تا نیمه‌شب در دفتر می‌ماندند و وظایف آخر هفته معمول بود.
طبق گزارش سال 2020 که اخیراً توسط پلتفرم استخدام Maimai منتشرشده است، صنعت اینترنت پایین‌ترین سطح را در سطح شادکامی کارمندان کسب کرده است، اما افراد تازه استخدام‌شده به دلیل جذاب بودن حقوق همچنان به سمت مشاغل فنی می‌روند.
برخی از کارمندان جوان برای فرار از برابر فرهنگ کار اضافی برای پاداش اندک، در حال یافتن راه‌هایی برای کسر کار در حالی هستند.
به عنوان مثال، کارگران ممکن است ساعت‌ها در توالت پنهان شوند و فیلم‌های کوتاه را در TikTok تماشا کنند، یا به طور مخفیانه رمان‌های آنلاین را روی میز کار خود بخوانند. یک شرکت هم برای مقابله با این کار، تایمرهایی را در دستشویی‌ها نصب کرده است. «پیندوودو» هم در جلوی دستشویی‌هایشان یک تابلو دارد: «تلفن همراه خود را به توالت نبرید».